'Winst in combinatie met menswaardigheid vraagt om anders economisch denken en doen'

Het misbruiken van illegale arbeid als economisch verdienmodel ondermijnt menselijke waardigheid, zoals belicht in het FD-artikel ‘Illegale arbeid ingeburgerd als lucratief verdienmodel’. Verhoging van boetes lijkt geen oplossing. In plaats daarvan zouden werkgevers zich moeten beseffen dat een medemenselijke bedrijfsvoering zorgt voor meer winst op de lange termijn én voor alle stakeholders.

De pure focus op winstoptimalisatie leidt tot mensonwaardige werksituaties. Economische voordelen op de korte termijn (zoals lage personeelskosten) overschaduwen vaak direct het welzijn en welbevinden van betrokken mensen. Zij worden onderdeel van een rekensom en verdwijnen achter cijfers en euro’s. Het uitbuiten van illegale arbeid als goedkoop middel voor financieel gewin, zoals geduid door het FD, is een duidelijk voorbeeld van deze problematiek.

De oplossing ligt niet alleen in het verhogen van boetes, maar juist in een fundamentele verandering van hoe we kijken naar economische waarde. Door te kiezen voor medemenselijk ondernemen, waarin het belang en welzijn van álle stakeholders centraal staat, profiteer je als organisatie óók van een afname in ziekteverzuim, minder verloop en een toename in productiviteit. Dit draagt niet alleen bij aan het welzijn van individuen, maar versterkt ook de economische veerkracht op de lange termijn.

Cruciaal is dat bedrijven zelf verantwoordelijkheid nemen om hun bedrijfsvoering aan te passen. Bijvoorbeeld door 'Conscious Contracting': arbeidsovereenkomsten die de gelijkwaardige relatie met medewerkers weerspiegelen. Met deze medemenselijke manier van contracteren versterken organisaties zowel de relatie met de medewerkers als de plek van het bedrijf in de maatschappij als verantwoordelijk werkgever.

De overheid kan deze overgang ondersteunen door niet alleen te straffen, maar door bedrijven te stimuleren. Dat kan bijvoorbeeld door het mogelijk maken van een bedrijfsrechtsvorm gebaseerd op rentmeesterschap. In zulke ‘steward-owned’ bedrijven zijn winstrecht en stemrecht van elkaar gescheiden.

Zonder deze omslag blijven economische systemen de menselijke waarden ondermijnen, met verstrekkende gevolgen voor de mens en onze maatschappij.