Promotie: Duurzaamheid van financiële instellingen, bedrijven en investeringen

Het handhaven van een duurzame economie is van vitaal belang voor het welzijn van de samenleving. Een belangrijk onderdeel hiervan is bedrijven te stimuleren om duurzaam en maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Promovendus Bram van der Kroft onderzocht welke factoren een rol spelen bij de keuze van bedrijven om maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Hij keek hierbij tevens naar de impact van duurzame beleggers en de rol van financiële instellingen. Van der Kroft verdedigt zijn proefschrift op vrijdag 12 januari 2024 om 16.00 uur aan de Open Universiteit in Heerlen.

Externe druk op maatschappelijk verantwoord ondernemen

Van der Kroft onderzocht hoe maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) in de private sector kan worden gestimuleerd. Hij deed dit vanuit zowel het perspectief van het bedrijf als zijn investeerders. Zo analyseerde hij onder andere waarom, hoe en in welke mate bedrijven maatschappelijk verantwoord ondernemen met het oog op externe druk vanuit consumenten, wetgeving en investeerders. 

Risico op greenwashing

Hij kwam erachter dat áls die externe druk precies op het bedrijf toegespitst is, het de kosten-batenanalyse van MVO positief kan beïnvloeden richting een verbetering op sociaal- en milieugebied. Wanneer de externe druk echter inaccuraat is, gaan bedrijven niet altijd meer maatschappelijk verantwoord ondernemen, maar zien zich soms genoodzaakt om tot hoofdzakelijk symbolische activiteiten over te gaan. Dat kan netto negatief uitpakken voor de prestaties op zowel sociaal- als milieugebied: bedrijven die symbolisch aan MVO doen, beloven veel, maar doen weinig. Het gaat dus ook om hoe stakeholders bedrijven benaderen om MVO te bevorderen, en niet alleen of ze dit doen.

Impact duurzame beleggers

Van der Kroft keek ook naar de impact van duurzame beleggers en of zij financiële prikkels voor bedrijven zo kunnen aanwenden om MVO te bevorderen. Duurzaam beleggen is de activiteit waarin beleggers niet alleen inzetten op financieel rendement, maar ook op duurzaamheidsprestaties. Hij onderscheidt hierbij twee vormen van duurzaam beleggen: desinvesteren en actief stemmen.

Desinvesteren

Waar desinvesteren in theorie de kapitaalskosten van maatschappelijk verantwoorde bedrijven kan verlagen, laat zijn onderzoek zien dat het deze kosten in de praktijk verhoogt. Duurzame beleggers hebben in de praktijk last van informatieasymmetrie en beleggen daarom op basis van verkeerde duurzaamheidskeurmerken. Deze keurmerken kijken vooral naar de rapportage, het beleid, en de doelstelling van een bedrijf, maar niet naar de daadwerkelijke prestaties en controversies op MVO-gebied. Dit werkt de MVO-prestaties van bedrijven tegen.

Actief stemmen

Actief stemmen bij sociale en milieuthema’s tijdens aandeelhoudersvergaderingen verbetert de maatschappelijke prestaties van bedrijven wel. Dit gebeurt echter enkel en alleen wanneer er actief stemgedrag plaatsvindt op een moment dat bedrijven in staat zijn om duurzaamheidsverbeteringen te bewerkstelligen. Er wordt gebruik gemaakt van variatie in deze bereidheid door te kijken naar de afschrijvingscyclussen van fysieke goederen. Dit geldt in de vastgoedwereld eveneens als voor zware vervuilers. Wanneer bedrijven geen mogelijkheid zien om te verduurzamen of de stem negatief uitvalt, veranderen MVO-prestaties niet of worden deze blijvend slechter.

Bram van der Kroft

Bram van der Kroft (Deventer, 1997) behaalde zijn bachelor Economie & Bedrijfseconomie en master Bankieren & Financiën aan de Universiteit Utrecht. Na zijn afstuderen begon hij in september 2019 met zijn promotieonderzoek aan de faculteit Managementwetenschappen van de Open Universiteit. Vanaf 16 januari zal Van der Kroft beginnen aan zijn postdoconderzoek met Roberto Rigobon en Siqi Zheng bij Massachusetts Institute of Technology.

Op vrijdag 12 januari 2024 om 16.00 uur verdedigt hij zijn proefschrift 'Sustainability of financial institutions, firms, and investing'. Promotores zijn prof. dr. Dennis Bams (Open Universiteit) en prof. dr. Karen Maas (Open Universiteit). De promotie is live bij te wonen bij de Open Universiteit in Heerlen en kan online worden gevolgd via ou.nl/live.