Oratie: met ICT leerprocessen ondersteunen die bijdragen aan een duurzamere toekomst

Een kinderboek over plasticvervuiling, een tentoonstelling van afvalkunst, lokale 'beach cleanups' en het verkopen van herbruikbare waterflessen. Het zijn slechts enkele van de acties die zijn uitgevoerd naar aanleiding van de Massive Open Online Course (MOOC) over plasticvervuiling van zeeën en oceanen. De nieuwe UNESCO hoogleraar Technology-enhanced Learning for Sustainable Development prof. dr. ir. Joop de Kraker gaat onder meer onderzoeken hoe deze succesvolle MOOC verder kan worden uitgebouwd. Op vrijdag 1 december 2023 spreekt hij zijn oratie uit in Heerlen.

Om een oplossing te vinden voor de duurzaamheidsproblemen waar we wereldwijd mee te maken hebben, moeten zo veel mogelijk mensen op allerlei plekken en in diverse posities in actie komen. Maar hoe stel je mensen daartoe in staat? Die vraag probeert het vakgebied Leren voor Duurzame Ontwikkeling te beantwoorden. Technologie speelt daarbij een grote rol. Met behulp van ICT, zoals Massive Open Online Courses (MOOCs) en interactieve digitale platforms, kun je heel veel mensen over de hele wereld de kennis aanreiken die ze nodig hebben. Tegelijkertijd kun je mensen met elkaar verbinden, zodat ze van elkaar kunnen leren, elkaar kunnen inspireren en ondersteunen.

Succesvolle actieplannen

Zo’n 10 jaar geleden ontwikkelden milieuwetenschappers en onderwijstechnologen van de Open Universiteit in samenwerking met het VN Milieuprogramma (UNEP) de MOOC over plasticvervuiling van zeeën en oceanen. Sindsdien is de MOOC vier keer aangeboden, de laatste keer in 10 talen en met meer dan 10.000 deelnemers uit ruim 90 landen. Om de MOOC te kunnen afsluiten met een certificaat, moeten de deelnemers een actieplan opstellen voor het bestrijden van plasticvervuiling. Uit een steekproef onder 138 deelnemers, blijken er 92 een actieplan te hebben ingeleverd. Van hen zeggen 64 deelnemers het actieplan succesvol te hebben uitgevoerd.

Een mooi resultaat, maar gezien de urgentie van de problemen moeten we de 'actie-competentie' - het vermogen van mensen om concrete acties te ondernemen die bijdragen aan het oplossen van duurzaamheidsproblemen - sneller en op grotere schaal ontwikkelen. Hoe ICT daarbij kan helpen, is het onderzoeksterrein waar Joop de Kraker zich binnen de leerstoel Technology-enhanced Learning for Sustainable Development op richt. Hij gaat onder meer bekijken hoe de succesvolle MOOC over plasticvervuiling van zeeën en oceanen het beste kan worden uitgebouwd.

Technologie maakt oplossingen effectiever

"Opgeleid als ingenieur in Wageningen, ben ik erg geïnteresseerd in het analyseren van complexe problemen om te ontdekken waar de oplossingen kunnen liggen", aldus de UNESCO hoogleraar. "Om vervolgens te onderzoeken hoe het uitvoeren daarvan kan worden ondersteund met hulpmiddelen. Technologie op zich is maar zelden de hele oplossing, maar technologie kan bepaalde oplossingen wel veel effectiever maken. Dat geldt ook voor 'leren voor duurzame ontwikkeling'."

Oratie

Prof. dr. ir. Joop de Kraker is per 1 januari 2023 benoemd tot UNESCO hoogleraar Technology-enhanced Learning for Sustainable Development aan de Open Universiteit. Hij spreekt zijn oratie 'Wider, faster! Can we scale up and speed up learning for sustainability with technology?' uit op vrijdag 1 december 2023 om 16.00 uur in de aula van de Open Universiteit in Heerlen, gebouw Pretoria. Aanmelden voor de oratie kan via ou.nl/uitnodiging. De oratie is online te volgen via ou.nl/live.

Over Joop de Kraker

Joop de Kraker werkt sinds 2001 bij de Open Universiteit binnen de vakgroep Milieuwetenschappen, faculteit Bètawetenschappen. Daarnaast is hij hoogleraar Duurzaamheidsbeoordeling aan de Universiteit Maastricht. Over 'Technology-enhanced Learning for Sustainable Development' schreef hij meerdere praktijkgerichte boeken en wetenschappelijke artikelen.