Wat maakt dat leerlingen een leerkracht authentiek vinden?

Leraren in opleiding krijgen vaak te horen dat ze ‘authentiek’ moeten zijn. Maar wat is dat dan: authentiek zijn? Gewoon jezelf zijn? Maar wat als jouw ‘jezelf zijn’ heel vriendelijk en behulpzaam is? Of misschien heel ongeduldig en snel boos? Moet je dan ook vooral jezelf zijn en ben je dan een goede leraar? Het promotieonderzoek van Pedro De Bruyckere richt zich op de vraag: wat is ‘authentiek’ zijn; niet in absolute zin maar in de ogen van de leerlingen. Wat maakt dat leerlingen de ene leerkracht authentiek vinden en de andere minder of zelfs ‘nep’? Op vrijdag 9 juni 2017 verdedigt hij zijn proefschrift Authenticity Lies in the Eye of the Beholder bij de Open Universiteit in Heerlen.

Vier criteria

De Bruyckere deed zowel kwalitatief als kwantitatief onderzoek bij leerlingen aan Vlaamse middelbare scholen. Aan de hand van uitgebreide interviews ging hij op zoek naar de criteria die maken dat leerlingen de ene leerkracht als authentiek, oftewel ‘echt’, beoordelen en een andere als ‘niet echt’. Hij vond vier criteria. Docenten zijn volgens de leerlingen authentiek als zij weten waar zij het over hebben (expertise). Verder moeten zij positief gepassioneerd zijn, dus vol enthousiasme over hun vakgebied kunnen vertellen zonder een vakidioot te zijn (passie). Zij moeten hun leerlingen het gevoel geven dat elke leerling en elke klas uniek is (uniciteit). En tot slot hebben ‘echte’ leerkrachten belangstelling voor hun leerlingen, zonder ook vrienden met hen te willen zijn (afstand).

Het belang van verwachtingen

Nadat De Bruyckere deze vier criteria had gevonden, deed hij eenzelfde onderzoek in niet-formele lessituaties: bij sportclubs en muzieklessen. Uit dit tweede onderzoek kwamen dezelfde criteria naar voren, met uitzondering van ‘afstand’. In niet-formele lessituaties verwachten ambitieuze studenten dezelfde afstand als bij docenten in het reguliere onderwijs. Maar jongeren die naar sport- of muzieklessen gaan voor hun plezier, verwachten van ‘authentieke’ docenten juist een meer vriendschappelijke houding. Hieruit blijkt hoe belangrijk de verwachtingen van de leerlingen zijn voor de manier waarop zij authenticiteit behoordelen.

Over Pedro De Bruyckere

Over Pedro De Bruyckere (Brugge 1974) volgde een lerarenopleiding om vervolgens Onderwijswetenschappen te studeren aan de Universiteit van Gent. Na het behalen van zijn master werd hij docent aan de Arteveldehogeschool in Gent. Hij combineerde zijn docentschap met deelname aan Europese onderzoeksprogramma’s en het schrijven van boeken over de relatie tussen jeugdcultuur en onderwijs en over mythes in het onderwijs. Hij is een veelgevraagd spreker, en wordt veel gevraagd als onderwijsexpert in overheidscommissies en in de media.

Pedro De Bruyckere (Brugge 1974) verdedigt zijn proefschrift getiteld Authenticity Lies in the Eye of the Beholder The Perception of Teachers' Authenticity by their Students op vrijdag 9 juni 2017 bij de Open Universiteit te Heerlen om 13.30 uur precies. Promotor is prof. dr. P.A. Kirschner, hoogleraar bij het Welten-instituut.