Onderwijsprofessionals in mbo kunnen leernetwerken nog beter benutten

Leerkrachten in het mbo beschikken over een uitgebreid netwerk dat ze gebruiken voor informeel leren. Toch benutten ze de mogelijkheden van informeel leren nog niet optimaal. Dat blijkt uit het onderzoek van promovenda Bieke Schreurs. Ze geeft tips aan professionals hoe ze informeel leren kunnen uitbouwen en aan schoolleiders hoe ze dat kunnen faciliteren. Ze verdedigt haar proefschrift ‘To learning architects of tomorrow: social mechanisms that shape informal learning ties’ op vrijdag 8 februari 2019 om 16.00 uur bij de Open Universiteit in Heerlen.

Over grenzen van team en organisatie heen

Schreurs deed een uitvoerig onderzoek naar de informele netwerken binnen een mbo-school. Haar onderzoek laat zien dat professionals in het mbo beschikken over een uitgebreid en gevarieerd netwerk. Toch blijft er nog zeer veel potentieel van dat netwerk onbenut. Schreurs: ‘Je ziet dat professionals in het beroepsonderwijs zich vooral openstellen om te leren in het vertrouwde team. En dat is natuurlijk heel positief. Maar juist in het mbo zou het leerzaam zijn om ook contacten buiten de organisatie, met het werkveld, ten volle in te zetten om informeel te leren. Breng bijvoorbeeld je netwerk eens in kaart: welke contacten heb je en welke expertise hebben die contacten? Als professionals zich bewust zijn van hun netwerk, kunnen ze kijken hoe ze deze contacten ook kunnen inzetten om informeel te leren en kunnen ze ook gerichter zoeken naar nieuwe relaties.”

Open werkplekken is niet genoeg

Vaak worden tegenwoordig open werkplekken ingericht vanuit de gedachte dat mensen, als ze bij elkaar in een ruimte zitten, ook van elkaar gaan leren. Schreurs: “Dat is te kort door de bocht. Het klopt dat ruimtelijk nabijheid nog steeds een belangrijke factor is bij het ontstaan van leernetwerken, maar er speelt veel meer. Zo zijn mensen van nature geneigd om contacten te leggen met gelijken. Je ziet ook vaak dat mensen bij het leggen van contacten de contouren van de organisatie volgen. Vertrouwen en wederkerigheid spelen ook een heel belangrijke rol en de kans daarop is groter binnen het eigen team of de eigen organisatie. In dezelfde ruimte werken is meestal dus niet genoeg om tot informeel leren te komen.” Schreurs ziet een cruciale rol weggelegd voor leidinggevenden: “Niet alleen zijn zij belangrijk omdat ze professionals het vertrouwen moeten geven om informeel te leren over team grenzen heen. Vaak hebben zij ook veel teamoverschrijdende contacten: ze kunnen op basis van hun kennis van de expertise binnen de organisatie een verbindende rol spelen.”

Bieke Schreurs (1980, Genk) verdedigt haar proefschrift: “To learning architects of tomorrow: Social mechanisms that shape informal learning ties” op vrijdag 8 februari 2019 om 16.00 uur bij de Open Universiteit in Heerlen. Promotores zijn prof. dr. Maarten de Laat en prof. dr. Rob Martens.