'Twintig jaar na Wilnis staan Nederlandse dijken nog steeds onder druk door droogte'

Dit is een expertquote van Leo Zwang, directeur Waterveiligheid & Klimaatadaptatie, Fugro.

U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen, met vermelding van de naam van de expert en organisatie. Aanleiding: Wilnis herdenkt dijkverschuiving van 2003 met poëzie van Do | Trouw

Twintig jaar geleden, op 26 augustus 2003, bezweek de dijk bij Wilnis, de eerste keer dat een Nederlandse dijk verschoof als gevolg van droogte. Het was een wake-upcall voor de waterschappen.

Door klimaatverandering worden we in Nederland steeds vaker geconfronteerd met weerextremen. Dat betekent vaker hevige regenval met een daarbij behorende hoge waterstand. Maar ook langere periodes van droogte. Dit kan voor scheurvorming zorgen in de dijken.

Bij enorme droogte kunnen er basten ontstaan in het fundament van een dijk. Vanuit deze barsten volgt dan weer scheurvorming. De mate wordt bepaald door de kwaliteit van het materiaal waarmee een dijk is opgebouwd. Scheurvorming komt vaak voor op veenkades tijdens droge zomers.

Nieuwe methoden

Het is belangrijk dat dijkenbouwers nieuwe methoden ontwikkelen om de Nederlandse dijken te versterken. Door een materiaal als klei te gebruiken bij het opnieuw bouwen van de dijken kan dit effect beperkt worden. In een dijk van klei zullen niet zo snel scheuren ontstaan als bij veen mits het materiaal op de juiste wijze wordt aangebracht en ook het juiste type klei wordt toegepast. We zien echter dat het steeds lastiger wordt om de juiste klei te vinden, zodat we ook naar andere materialen onderzoek doen. Ook het nat houden van dijken kan een tijdelijke oplossing zijn om scheurvorming te voorkomen.

Maar het belangrijkste voor waterveiligheid is preventie. Bij de bouw van dijken moet al rekening worden gehouden met de mogelijke gevolgen van klimaatverandering. Er moet daarom gezocht worden naar duurzame materialen die bestand zijn tegen extreme weersomstandigheden. Vanuit oogpunt van duurzaamheid zoeken we bij voorkeur materialen, die op korte afstand beschikbaar zijn (gebiedseigen grond). Ook de manier van ontwerpen is hierbij belangrijk.

Meer onderzoek

Na de verschuiving in Wilnis hebben de Nederlandse waterschappen een tandje bijgeschakeld. Sindsdien zijn ze alle veenkades gaan versterken en dijken worden regelmatig geïnspecteerd.

Het blijft nodig dat er onderzoek wordt gedaan naar de beste methoden voor dijkversterking. Als we in Nederland op dezelfde voet doorgaan als de afgelopen honderd jaar, dan brengen we de veiligheid van ons land in gevaar. Het is belangrijk om actie te ondernemen en te investeren in de ontwikkeling van duurzame oplossingen.