Museum Speelklok opent tentoonstelling 'Straatbeeld'

Van historische straatorgelbeelden tot hedendaagse houtsnijkunstwerken 

Vanaf 9 oktober 2020 is de tentoonstelling Straatbeeld in Museum Speelklok in Utrecht te bewonderen. In de tentoonstelling spelen kleurrijke orgelbeelden de hoofdrol; ze vertellen ieder hun verrassende, ontroerende of spannende verhaal. Ontmoet de historische figuren en sta oog in oog met enkele hedendaagse, levensechte houten beelden van de internationaal bekende houtsnijkunstenaar Peter Demetz. In Straatbeeld is van alles te zien, te doen en te beleven en wordt jong en oud ondergedompeld in de theatrale wereld van de straatorgelbeelden. 

Orgelbeelden spelen voor de orgelman al jarenlang een belangrijke rol. De ambachtelijke, vaak vakkundig gemaakte, opvallend geklede en soms bewegende of muziek makende mensfiguren trekken al decennialang veel aandacht op straat. De straatmuziek en het straatbeeld zijn in de loop van de jaren veranderd. In de tentoonstelling is te zien hoe dat van invloed is geweest op de orgelbeelden zelf en wordt het erfgoed van 100 of meer jaren geleden verbonden met het heden. Daarnaast komen er diverse sleutelfiguren uit de ‘draaiorgelwereld’ aan het woord.

Straatbeeld toont de orgelbeelden niet op hun orgel, maar laat ze dansen op de dansvloer, paraderen op de catwalk en muziek maken in het straatbeeld. Binnen de thema’s muziek, mode en mens vertellen o.a. hofdansers uit de pruikentijd, spannend geklede ‘cheerleaders’ en herderinnetjes elk hun eigen verhaal. Bezoekers kunnen zelf een beeldengroep samenstellen voor een orgel of kiezen welke kledingcombinatie het best bij een bepaald orgelbeeld past. Ook kan men zelf als orgelbeeld op de foto in de tentoonstelling, die van 9 oktober 2020 t/m 9 mei 2021 te zien is.

Houtsnijkunstenaar Peter Demetz

Voorgangers en naamgenoten van houtsnijkunstenaar Peter Demetz maakten meer dan 100 jaar geleden de mooiste orgelbeelden in het Italiaanse Ortisei. Demetz ziet zichzelf in de lijn van deze traditie, maar maakt geen orgelbeelden. Zijn kunst wordt gevormd door levensechte, onbeschilderde en dromerige houten beelden. Daar waar de orgelbeelden van Peters voorgangers de bezoeker aankijken en lijken te bewegen, staan de beelden van Peter stil, starend in de verte, schijnbaar in gepeins verzonken. In de tentoonstelling Straatbeeld zijn enkele van Peters vooraanstaande kunstwerken van dichtbij te zien en kan de bezoeker de verschillen en overeenkomsten tussen de historische orgelbeelden en hedendaagse kunstwerken van Demetz zelf bewonderen.

Met de tentoonstelling Straatbeeld laat Museum Speelklok haar pioniers-kwaliteiten zien. Nooit eerder zijn er zoveel orgelbeelden op één plek samengebracht. Museum Speelklok ging dit onontgonnen gebied te lijf, met als resultaat de tentoonstelling en diverse waardevolle verhalen, die door middel van oral history zijn vastgelegd.