'Strategische autonomie grondstoffen is overlevingsvoorwaarde voor Europese industrie'

De geopolitieke instabiliteit versnelt niet alleen de overgang naar een nieuwe wereldorde, maar raakt ook direct de levensader van onze economie: de beschikbaarheid van grondstoffen. Terwijl de vredesonderhandelingen tussen Oekraïne en Rusland nog niet eens zijn begonnen, en Oost-Congo blijft smeulen door gewapende conflicten om mineralen, staan Europese bedrijven voor een harde realiteit: hun toeleveringsketens zijn ongedekte pionnen in een geopolitiek schaakspel.

Tien voor twaalf

Met het aantreden van Trump en de twijfel aan Amerikaanse steun voor Oekraïne, én de rol van Rwanda in de Congolese burgeroorlog, wordt duidelijk: vertrouwen op traditionele bondgenoten is een risicovolle strategie. Daarnaast zet ook China de levering van zeldzame aardmetalen in als politiek drukmiddel. De volgende drie ontwikkelingen geven aan dat het voor Europa tien voor twaalf is.

Het is de VS menens met hun slogan 'America First'. Dat blijkt maar weer als we zien dat de VS uranium, lithium en titanium willen in ruil voor militaire steun aan Oekraïne. Hiermee staat Europa, dat Oekraïne aanzienlijk meer steun heeft verleend, met lege handen. Daarnaast overweegt de EU de opschorting van het grondstoffenakkoord met Rwanda na de inname van Goma: Rwanda’s steun aan rebellen in Oost-Congo bedreigt hiermee de toegang tot kritieke mineralen zoals coltan en kobalt. 

Ten slotte zorgen Chinese en in mindere mate Russische concessies voor de delving van kritische grondstoffen in Afrika en Latijns-Amerika ervoor dat Europa achter het net dreigt te vissen.

Energietransitie faalt zonder grondstoffenlogistiek

Europa kan niet langer achterover leunen. De geopolitieke chaos toont aan dat grondstoffen als lithium, titanium, coltan en kobalt — essentieel voor tech, batterijen en defensie — niet alleen schaars zijn, maar ook speelbal van machtsconflicten. De EU moet nú het voortouw nemen: 

1. Strategische keuzes afdwingen: Creëer een Europees plan voor kritieke mineralen, met prioriteit voor diversificatie van bronnen en vermindering van afhankelijkheid van onder andere China. 
2. Voorraden aanleggen: Net zoals we gasbuffers hebben, moeten we reserves opbouwen van mineralen die onze industrie en energietransitie draaiende houden. 
3. Stop met blind vertrouwen op de VS: Trump’s ‘America First’-beleid en focus op China maken duidelijk dat Europese belangen secundair zijn. Investeer in eigen capaciteiten, van defensie tot grondstoffenlogistiek. 

De tijd van reactief beheer is voorbij. Alleen wie nú anticipeert op deze geopolitieke aardverschuivingen, houdt zijn keten toekomstbestendig. Laat dit een wake-up call zijn: strategische autonomie is geen optie, maar een overlevingsvoorwaarde.