'Nederland moet niet wachten op uitspraak klimaatzaak, maar zelf voorloper zijn'

In het Internationaal Gerechtshof in Den Haag is de grootste klimaatzaak ooit bezig. Het hof moet duidelijk maken welke wettelijke verplichtingen landen hebben om het klimaat te beschermen. Maar we moeten verder kijken dan dat.

Verantwoordelijkheid

Het interessante aan deze zaak is dat het Internationaal Gerechtshof de vraag beantwoordt in hoeverre onze verantwoordelijkheid reikt. Dat is hét centrale vraagstuk als het gaat over duurzaamheidstransities. Met het tekenen van het klimaatakkoord van Parijs in 2015 erkenden we onze verantwoordelijkheid voor het beheersen van klimaatverandering. Maar de stap naar die verantwoordelijkheid daadwerkelijk nemen lijkt nog een heel grote.

Om die klimaatactie af te dwingen zijn meerdere bewegingen nodig. De hoorzittingen die nu plaatsvinden in Den Haag zijn heel belangrijk – dat moeten we vooral aanmoedigen. Maar het is niet het enige wat moet gebeuren. We hebben ook activisten nodig. Mensen die het redelijke gesprek voeren. Mensen die in bedrijven het voortouw durven te nemen om het anders te gaan doen. Mensen in de politiek die andere normen gaan stellen. De combinatie van al die dingen is nodig om de boel echt in beweging te krijgen. 

Vooruitkijken

Laten we onze rol in het tegengaan van klimaatverandering alleen afhangen van rechtszaken, dan blijft het bij het kijken naar regels en vooral niet meer doen dan dat. Dat is geen transitie, maar je aanpassen aan veranderende omstandigheden. Terwijl je juist ook moet proberen te voorkomen dat de veranderingen zo groot worden dat je je niet meer kúnt aanpassen. 

Dat vraagt om vooruitkijken. Om moed, om lef en initiatief. Nederland roept steeds: wij zijn goed in innovatie, wij zijn goed in het voortouw nemen. Dan moeten we dat juist op dit terrein ook laten zien – op een manier die verder reikt dan ons eigen landje.