Het CBS waarschuwt: Nederland wordt steeds afhankelijker van China voor kritieke materialen als kobalt, magnesium en tantaal. Zonder deze grondstoffen geen windturbines, zonnepanelen of elektrische auto’s. Dat maakt ons kwetsbaar. Nieuwe delvingslocaties zijn nodig, maar de grootste gemiste kans is investering in kritieke toekomstbanen.
In Nederlandse lades liggen miljoenen ongebruikte telefoons, vol waardevolle metalen. Ook afgedankte windturbines bevatten materialen die we hard nodig hebben. Toch benutten we deze bronnen nauwelijks en blijven we gericht op nieuwe winning.
Nederland vol zit met onbenut potentieel. Niet alleen in de telefoons in onze lades, maar ook op de arbeidsmarkt. Juist daar ligt de sleutel tot vooruitgang: inzetten op toekomstbanen. Ondernemers zien markten openbreken, zoals bijvoorbeeld in de reparatiesector, maar vinden geen personeel. Werkenden verlangen naar betekenisvol werk, maar krijgen geen kans de overstap te maken.
Omscholen hoeft niet ingewikkeld te zijn. Een administratief medewerker kan stedelijk mijnwerker worden en edelmetalen uit telefoons halen. Een ontslagen luchtvaartmedewerker kan meubelreparateur worden. Een zorgassistent kan met technologie tijd vrijmaken voor collega’s. De banen van morgen bestaan al in de kiem, maar ontbreken in beleid.
Het geld is er: in ongebruikte apparaten, subsidies voor verdwijnende banen en investeringen zonder rendement. Stel dat we tien procent hiervan gebruiken voor opleidingen naar toekomstbanen? Dat geeft werkenden zekerheid, ondernemers innovatie en de samenleving veerkracht.
Onze afhankelijkheid van China laat zien hoe kwetsbaar we zijn. De oplossing is niet eindeloos banen van gisteren subsidiëren, maar moed hebben om te investeren in werk dat er wél toe doet. De toekomstvacature ligt klaar. De vraag is: wie durft?