'Gebruikers van VR-brillen zijn onvoldoende beschermd'

Vandaag komt Apple met een nieuwe bril, die de fysieke en digitale wereld vergaand laat samensmelten. Maar goede regels die gebruikers van dit soort brillen beschermen zijn nog onvoldoende ontwikkeld. Consumenten staan daardoor bloot aan risico’s rond privacy en zelfbeschikking.

Via onder meer zes microfoons en twaalf camera’s scant de nieuwe Vision Pro de omgeving, en projecteert daarover digitale informatie. De bril is bijvoorbeeld te gebruiken in je werk of voor ontspanning.

Vooralsnog is de bril alleen in de Verenigde Staten te koop, en met een prijs van 3500 dollar voor lang niet iedereen betaalbaar. Toch is de lancering een teken dat Apple investeert in toenemend consumentengebruik van virtual reality (VR) en augmented reality (AR). Dit zijn zogeheten immersieve technologieën, die gebruikers onderdompelen in een fysiek-digitale wereld. Apple noemt het zelf overigens geen VR-bril, maar een apparaat voor spacial computing.

Voor een optimale werking hebben dit soort brillen veel gegevens nodig over je gedrag en je lichaam. Denk bijvoorbeeld aan pupilgrootte, stem of je positie ten opzichte van je omgeving. Je kunt als gebruiker of omstander moeilijk overzien wat er, nu of later, voor intieme informatie is af te leiden uit die gegevens. Door het immersieve karakter van de technologie liggen manipulatie en beïnvloeding op de loer.

Recent onderzoek van het Rathenau Instituut laat zien dat Europese regels voor gegevensverzameling door brillen de mogelijkheid voor beïnvloeding en manipulatie beperken. Tegelijkertijd zijn er allerlei soorten intieme gegevens die nog wel mogen worden verzameld na toestemming van de gebruiker van de bril.

Er zijn daarom op korte termijn betere afspraken nodig over welke typen persoonlijke data VR-brillen mogen verzamelen, onder welke voorwaarden en voor welke toepassingen. Overheden moeten hier scherp op zijn, want als consument ben je niet goed in staat om de ontwikkelaars van dit soort brillen te dwingen tot verantwoord gedrag.