'Onderzoek toont aan: asielmaatregelen werken niet of hebben averechts effect'

Asielminister Marjolein Faber heeft de Europese Commissie naar eigen zeggen officieel gevraagd om een uitzondering op de gebruikelijke asielregels. Deze aanvraag, net als de plannen om via een uitzonderingsbepaling de vreemdelingenwet aan te passen én een asielcrisis uit te roepen, zijn ronduit zorgwekkend. Op deze manier probeert het kabinet bestaande wetgeving en internationale afspraken, die mede bedoeld zijn om het welzijn en de rechten van vluchtelingen te beschermen, te omzeilen. De plannen zijn grotendeels onrealistisch, zo bleek ook uit de reactie van de Europese commissie: er is voorlopig geen mogelijkheid tot een ‘opt-out’ voor Nederland. Het laat echter wel zien dat dit kabinet internationale afspraken, de rechten van vluchtelingen en bestaande kennis over wat werkt niet serieus neemt. 

Negatieve gevolgen vluchtelingen, gemeenten en samenleving

Want uit onderzoek blijkt dat de voorgestelde maatregelen van het kabinet niet of juist averechts zullen werken. En daarbij wél de nodige negatieve gevolgen zullen hebben voor vluchtelingen, voor gemeenten en voor de samenleving als geheel. Zo zal het voor vluchtelingen nóg moeilijker worden om bescherming aan te vragen in Nederland en als gezin samen te zijn. Hier komen mensenrechten direct in het geding. Kinderen hebben er recht op om bij hun ouders te zijn. Het kabinet stelt grote en sobere opvanglocaties voor, waarbij mensen geïsoleerd van de Nederlandse samenleving verblijven, vaak zonder privacy. Uit onderzoek blijkt dat vooral kinderen hiervan schade ondervinden. Ook belemmert het mensen om mee te doen in de samenleving en staat het de latere integratie in de weg.

Er is weinig draagvlak voor grootschalige opvanglocaties, noch bij inwoners noch bij gemeenten. Bovendien blijkt uit onderzoek dat juist kleinschalige locaties effectief zijn. Met het intrekken van de Spreidingswet schrapt het kabinet daarbij een pragmatische oplossing voor de ongelijke verdeling van opvangcentra in het land. Voor mensen zonder verblijfsvergunning, die vaak niet terug kunnen keren naar het land van herkomst, creëert het kabinet daarbij een uitzichtloze situatie door hen geen opvang of begeleiding te bieden. Zij komen naar verwachting op straat terecht.