'Groepsnormen van binnenuit veranderen werkt bij aanpak genitale verminking'

Om vrouwelijke genitale verminking te voorkomen, is het nodig om normen binnen gesloten gemeenschappen te veranderen. Dit kan alleen door deze gemeenschappen van binnenuit te veranderen. Voorlichting en straffen alleen lossen het niet op. Dan gaat het geweld stiekem door. De GGD schat dat ongeveer 20.000 meisjes en vrouwen in Amsterdam een besnijdenis hebben ondergaan. Nog eens duizenden Amsterdamse meisjes dreigen ook slachtoffer te worden van dit ritueel, vrezen hulpverleners. Deze meisjes lopen het risico op allerlei complicaties en mentale problemen.

Vrouwelijk Genitale Verminking (VGV) kunnen we namelijk niet los zien van hoe er naar de positie en de seksualiteit van meisjes en vrouwen wordt gekeken. Je bent pas ‘mooi’, ‘eervol’ en een ‘goede huwelijkskandidaat’ als je besneden bent. Het vloeit voort uit patriarchale opvattingen over de vrouw als bezit van de vader, de echtgenoot, haar kuisheid is zijn eer. Mannen en vrouwen in deze gemeenschappen leggen deze normen elkaar en elkaars dochters op. Daardoor blijven deze gruwelijke praktijk van ‘eergerelateerd geweld’ in stand.

Het veranderen van die normen kan alleen van binnenuit de gemeenschappen waar eergerelateerd geweld plaatsvindt. Voorlichting en dialoog onder begeleiding van, ook mannelijke, getrainde gespreksleiders uit de eigen gemeenschappen blijkt een goede aanpak, laat de Alliantie Verandering van Binnenuit zien. Deze Alliantie, met onder andere de Federatie van Somalische Associaties in Nederland, behandelt onderwerpen zoals gelijkheid tussen mannen en vrouwen, gedwongen huwelijken en geweld rondom eer. Daarbij is het belangrijk om aan te sluiten bij normen en waarden die in de gemeenschappen belangrijk zijn. Zo verlaag je de drempel om erover in gesprek te gaan.

Een norm binnen een gesloten gemeenschap veranderen blijft een lange weg, maar wel de meest duurzame. (Potentiële) slachtoffers moeten daarnaast beschermd blijven worden, ook door de strafwet.