'Kinderen zijn geen verkeersborden; 'slimme' zelfrijdende auto’s zien dat verschil niet'

Zelfrijdende auto's zijn niet slim genoeg om in ons binnenstedelijke verkeer een bijdrage te leveren aan onze verkeersveiligheid en dit gaan ze in de komende decennia naar verwachting ook niet worden. Er heerst een te groot geloof in die maakbaarheid. Al jarenlang worden zelfrijdende auto's getest in verschillende omstandigheden, maar menselijk gedrag blijkt te gecompliceerd. Voordat zelfrijdende auto’s menselijk gedrag begrijpen, laat staan het onvoorspelbare gedrag van spelende kinderen op straat, moet er nog decennia worden getest en verder worden gebouwd aan algoritmes.

Om de verkeersveiligheid te verbeteren is het effectiever om technische innovaties te richten op slimme rijhulpsystemen die de taken van de bestuurder niet overnemen maar de bestuurder ondersteunen. Bekende voorbeelden zijn noodremsystemen, rijstrookassistentie en blinde hoek detectie. Deze systemen zijn tot op heden met name gericht op de veiligheid van de bestuurder en de inzittenden. Het wordt tijd dat deze technieken worden ingezet om voertuigen veiliger en aantrekkelijker te maken voor de andere weggebruikers en hun omgeving.

De Intelligente Snelheidsassistentie (ISA), die de snelheid van voertuigen op ongevalsgevoelige locaties zoals de binnenstad en rondom scholen automatisch begrenst, kan hierbij voor een doorbraak zorgen. ISA is eind jaren '90 al succesvol getest tijdens een pilot in Tilburg en wordt vanaf juli 2024 in alle nieuwe auto's verplicht ingebouwd. Vooralsnog wel alleen als assistent die bovendien ook nog kan worden uitgeschakeld. Op dit moment worden in Amsterdam proeven uitgevoerd voor het automatisch beperken van de snelheid voor e-bikes. Mogelijk biedt dit een opmaat voor een bredere verplichte toepassing van deze variant, ook voor de auto.

Hiernaast kan techniek worden ingezet om het gebruik van de mobiele telefoon tijdens het rijden onmogelijk te maken en kan alcoholgebruik of vermoeidheid van de bestuurder worden gedetecteerd. In samenhang kan toepassing van deze technieken het aantal verkeersongevallen met vele tientallen procenten verminderen. Bovendien biedt het mogelijkheden om onze wegen en woonomgeving aantrekkelijker in te richten met minder verkeersmaatregelen zoals drempels en verkeersborden en meer ruimte voor de mens en voor spelende kinderen. Naast de introductie van meer slimme auto’s kunnen we ook de auto wat minder gebruiken voor korte afstanden. Dat levert uiteindelijk het meest op. Meer beweging voor de mens, minder CO2 uitstoot voor natuur en minder drukte.