'Kabinet kan de democratische controle op grote techplatformen vergroten'

• Rathenau Instituut

Het Rathenau Instituut doet op verzoek van de Tweede Kamer onderzoek naar online buitenlandse inmenging bij verkiezingen. Met het oog op de naderende gemeenteraadsverkiezingen in maart 2026, is het belangrijk om vinger aan de pols te houden bij de grote tech-bedrijven. Zij hebben de data waarmee inmenging voor een groot deel al dan niet kan worden vastgesteld. Het is daarom belangrijk dat politici dit in de gaten houden, schrijft het instituut in een bericht aan de Tweede Kamer.

Soms lijkt het misschien alsof we machteloos staan tegenover tech-giganten als Meta en TikTok. Maar het kabinet kan, gesteund door Europese regelgeving, nog veel doen om die macht te beperken – of in ieder geval te controleren. Bijvoorbeeld door de grote platformen te vragen belangrijke interne data beschikbaar te stellen. Platformen beschikken over gegevens die essentieel zijn om vast te kunnen stellen of verkiezingen digitaal zijn beïnvloed.

Zij kunnen zien of er bot-netwerken actief zijn die bepaalde politieke inhoud ‘viraal’ willen laten gaan. Ook kunnen ze de actoren daarachter beter opsporen. Dat past ook bij hun verantwoordelijkheid volgens Europese regelgeving: zij moeten risico’s die uit hun diensten voortvloeien actief monitoren en maatregelen nemen om die te beperken.’ Dit zegt Wouter Nieuwenhuizen, onderzoeker bij het project beïnvloeding tijdens verkiezingen van het Rathenau Instituut.