Betrek zorgverleners slimmer bij digitale innovaties

Om de potentie van digitale innovaties in de gezondheidszorg beter te benutten, is een grotere rol nodig van zorgverleners. Dat stelt het Rathenau Instituut vandaag in het rapport ‘Voorbij de zorg-app’. Het instituut signaleert dat een smalle focus op technologie onvoldoende is om de grote knelpunten in de zorg aan te pakken. 

Al jarenlang wordt flink geïnvesteerd in de aanpak van het personeelstekort en de stijgende kosten in de zorg. Daarbij wordt veel verwacht van nieuwe digitale hulpmiddelen, zoals apps. Maar ondanks deze investeringen staan de betaalbaarheid, toegankelijkheid en kwaliteit van de gezondheidszorg nog altijd onder grote druk. 

Het Rathenau Instituut onderzocht hoe de effectiviteit van digitale innovaties in de zorg is te verhogen. Het instituut analyseerde daartoe twee recente innovaties, en keek daarbij met name naar de rol van zorgverleners. Het ging enerzijds om een app die jongeren in de forensische jeugdzorg helpt om hun emoties te reguleren. De andere innovatie omvat een app en een doos meetinstrumenten, waarmee mensen na een hartinfarct thuis onder meer hun bloeddruk kunnen meten. 

Uit de casussen komt naar voren dat het betrekken van zorgverleners in de vroege ontwikkelfase zorgt dat de innovatie goed aansluit bij de wensen en routines van patiënten en zorgverleners. Maar de opschaling van lokale naar landelijke toepassing blijkt lastig. Dat komt onder meer door de grote verschillen tussen zorginstellingen, en door de complexe manier waarop de zorg in ons land wordt gefinancierd en aangestuurd. 

Het Rathenau Instituut komt met een aantal aanbevelingen voor beleidsmakers, zorgverleners en zorginstellingen om de impact van digitale innovaties te vergroten. Het instituut stelt onder meer dat bij de opschaling beter gebruik kan worden gemaakt van de verschillende rollen en soorten kennis van zorgverleners.  

‘Vaak wordt technologie als uitgangspunt genomen bij innovatie’, zegt Sophie van Baalen, onderzoeker bij het Rathenau Instituut. ‘Maar ook sociale, economische en juridische factoren zijn belangrijk. Is er bijvoorbeeld wel een partij die voor lange tijd wil betalen voor gebruik van de innovatie? Ook moet je kijken naar het zorgsysteem als geheel. We zien bijvoorbeeld dat een innovatie die de werkdruk verlaagt bij de ene groep zorgverleners, juist leidt tot een hogere werkdruk bij andere zorgverleners. Om structurele, duurzame oplossingen te vinden voor knelpunten in de zorg, moet je een benadering kiezen die rekening houdt met al die factoren.’