Het Europees Parlement wil ambitieuze EU-maatregelen om minderjarigen online te beschermen, zoals een minimumleeftijd van zestien jaar en een verbod op de meest schadelijke verslavende praktijken. De Europarlementariërs maken zich zorgen over de lichamelijke en geestelijke gezondheidsrisico’s van jonge gebruikers van sociale media en smartphones.
Er moet bescherming komen tegen manipulatieve strategieën die verslaving bij jongeren kunnen vergroten en die schadelijk zijn voor het concentratievermogen van kinderen. Ook moeten jongeren leren op een gezonde manier met online-inhoud om te gaan. Dit en meer staat in een rapport over het thema dat woensdag is aangenomen door het Europees Parlement.
Ouders moeten hulp krijgen om de digitale activiteiten van hun kinderen te beheren, zo stellen de Europarlementariërs. Verder moet het online gebruik worden aangepast aan de leeftijd. Daarom stelt het Parlement een minimumleeftijd voor van zestien jaar om toegang te krijgen tot sociale media, videoplatforms en AI-platforms. Tieners van dertien tot zestien jaar zouden alleen met ouderlijke toestemming toegang mogen krijgen.
De EP-leden spreken hun steun uit voor de Europese portemonnee voor digitale identiteit en voor de werkzaamheden van de Europese Commissie om een EU-app voor leeftijdsverificatie te ontwikkelen. Wel dringen de Europarlementariërs erop aan dat systemen voor het waarborgen van de leeftijd nauwkeurig moeten zijn en de privacy van minderjarigen moeten beschermen.
Het Parlement wil een betere naleving van de digitaledienstenverordening en andere relevante EU-wetgeving stimuleren en stelt dan ook voor om hogere leidinggevenden persoonlijk aansprakelijk te stellen voor de ernstige en aanhoudende niet-naleving van regels, vooral als het gaat om de bescherming van minderjarigen en leeftijdscontrole.
Er komt wat het Parlement betreft ook een aantal verboden aan. Zo zou er een verbod moeten komen op de meest schadelijke en verslavende praktijken en voor het standaard uitschakelen van andere verslavende functies voor minderjarigen. Denk aan functies eindeloos scrollen, automatisch afspelen, ‘pull-to-refresh’, beloningslussen of schadelijke ‘gamificatie’. Tevens is een verbod op sites die niet aan EU-criteria voldoen wenselijk.
Verder moeten er maatregelen komen tegen verleidende technologieën, zoals gerichte advertenties, influencermarketing, verslavende ontwerpen en donkere patronen. Dit kan in het kader van de komende wet over digitale rechtvaardigheid. Een verbod op aanbevelings-systemen voor minderjarigen die gebaseerd zijn op betrokkenheid, zou volgens het Parlement goed zijn. Tevens moet platforms worden verboden om financiële prikkels aan te bieden voor kidfluencing, oftewel kinderen die als influencers optreden.
Hiernaast is er nog kunstmatige intelligentie of AI. Het Parlement wil dringende maatregelen om de ethische en juridische uitdagingen van generatieve AI-tools aan te pakken. Het gaat onder meer om deepfakes, gezelschapschatbots, AI-agenten en door AI aangedreven naaktapps die gemanipuleerde afbeeldingen laten zien van mensen zonder dat die daar toestemming voor hebben gegeven.
‘De online omgeving is veranderd in een moeras, waarin manipulatieve algoritmen en verslavend ontwerp, ervoor zorgen dat kinderen steeds dieper meegesleurd worden in een wereld vol radicalisering, geweld, eetstoornissen of vrouwenhaat,’ zegt Europarlementariër en schaduwrapporteur Kim van Sparrentak (GroenLinks-PvdA). ‘We laten kinderen niet langer over aan de grillen van radicale techmiljardairs die winst belangrijker vinden dan onze gezondheid. Het internet moet veilig zijn voor iedereen en de EU moet daarvoor opstaan'.