Promovendi worden talrijker en internationaler en zijn steeds vaker vrouw

Wetenschappers die in Nederland als werknemer van een universiteit of umc aan een proefschrift werken, zijn steeds vaker vrouw en komen steeds vaker uit het buitenland. Dat blijkt uit een nieuwe factsheet over promovendi die het Rathenau Instituut vandaag publiceert. Het aantal promoties is in 25 jaar tijd meer dan verdubbeld.

Sinds vorig jaar zijn er voor het eerst evenveel vrouwelijke als mannelijke promovendi. Vrouwelijke promovendi zijn inmiddels ruim in de meerderheid in het gebied Gedrag en Maatschappij (66%) en binnen de umc’s (63%). Bij Techniek blijven ze nog achter (30%), maar ook daar nam hun aantal de afgelopen jaren flink toe.

Promovendi in Nederland zijn ook steeds internationaler. Terwijl 15 jaar geleden nog maar 37% van buiten Nederland kwam, was dat percentage in 2020 gestegen tot bijna 53%. Het grootste deel daarvan komt van buiten de Europese Unie.

‘Het aandeel buitenlandse promovendi is vooral groot in de gebieden Natuur, Techniek en Economie’, zegt onderzoekscoördinator Alexandra Vennekens van het Rathenau Instituut. ‘Maar dat geldt daar ook voor de hogere functies. Op de technische universiteiten in Delft en Eindhoven is al meer dan de helft van al het wetenschappelijk personeel van buitenlandse afkomst. Hetzelfde geldt voor de Universiteit Maastricht.’

Het aantal promoties in Nederland steeg de afgelopen decennia tot ruim 4.400 per jaar. 25 jaar geleden waren dat er jaarlijks nog geen 2.000. Vooral het aantal promoties in de gezondheidszorg nam flink toe, met bijna 300%. Een derde van alle promoties zit inmiddels in de medische sector. De gestage toename van het totale aantal promoties veranderde in 2020 eenmalig in een kleine afname, waarschijnlijk als gevolg van de coronapandemie.

Volgens de meest recente cijfers zijn er in Nederland ruim 36.000 mensen aan het werk om hun doctorstitel te behalen. Bijna de helft daarvan doet dat in dienst van een universiteit of een universitair medisch centrum (umc). Mensen die aan een proefschrift beginnen, moeten erop rekenen dat ze zo’n zestig maanden (vijf jaar) kwijt zullen zijn voordat ze het kunnen verdedigen De leeftijd waarop de meeste mensen promoveren, is 33.

Van de mensen die promoveren terwijl ze in dienst zijn van een universiteit of umc, haalt 75% de eindstreep. Wie promoveert binnen Landbouw, Techniek of Natuurwetenschap heeft iets meer kans (80%). Voor juristen ligt die kans juist een stuk lager (60%).

Het verzamelen en publiceren van feiten en cijfers over onderzoek en innovatie die nuttig zijn voor de discussie over het wetenschapsbeleid, is een van de taken van het Rathenau Instituut. Op de website van het instituut staan inmiddels zo’n honderd factsheets en datapublicaties.