"Agora maakt maximaal gebruik van flexibiliteit in examenvarianten"

Bij Agora, de middelbare school met het vernieuwende onderwijsconcept uit Roermond, legde dit jaar de eerste lichting leerlingen examen af. Jos Claessen, hoogleraar bij het Welten-instituut van de Open Univrsiteit volgde Agora tijdens dit eerste, spannende examenjaar. Claessen: “Je ziet dat de examenkandidaten van Agora optimaal gebruik hebben gemaakt van de mogelijkheden van de huidige regelgeving. Naast ‘gewoon’ examen voor alle vakken, waren er leerlingen die vervroegd examen deden voor een of meer vakken en Staatsexamen. De individuele examenvoorbereiding bij Agora maakte dat mogelijk. Tegelijkertijd is het door deze variatie heel lastig om de examenresultaten te vergelijken met andere scholen.”

Diplomagarantie

Het onderwijsconcept van Agora is uniek. Claessen somt de kenmerken op: “Er zijn geen lessen, geen roosters, geen cijfers, geen rapporten. Ieder kind volgt zijn eigen leerroute, leerlingen van vmbo tot en met gymnasium zijn welkom, en iedere leerlingen krijgt een diplomagarantie op het niveau van het advies van de basisschool.” Vanwege de diplomagarantie was dit jaar een spannend jaar. Want ook voor Agora zijn de eindexamens nog altijd de formele sluitsteen van de opleiding. Er deden 17 leerlingen eindexamen. Claessen: “Mooi is dat geen enkele leerling examen heeft gedaan onder het niveau van het basisschooladvies. Voor deze eerste groep lijkt de diplomagarantie dus stand te houden. 5 van de 12 deden zelfs examen boven het niveau van het basisschooladvies.”

Flexibel

Agora startte in schooljaar 2014-2015 met vmbo-, havo- en vwo-leerlingen. Nu, na vier jaar, doet normaal gesproken dus de eerste lichting vmbo-leerlingen examen. Bij Agora hebben zes leerlingen  ‘gewoon’ examen gedaan voor alle vakken: vier op vmbo- en twee op havo-niveau. Daarnaast deden 9 deelnemers, die niet in de examenklas zitten, vervroegd examen voor 1 tot 5 vakken. Daarmee kunnen ze vakken afsluiten nog vóór ze in hun examenjaar zitten. Bij die 9 zitten zowel vmbo-, havo- als vwo-leerlingen. Tot slot deden er 2 staatsexamen. Dit zijn allemaal examenmogelijkheden die de huidige regelgeving gewoon toelaat. Toch worden die mogelijkheden bij andere scholen maar weinig gebruikt: leerlingen worden daar nu eenmaal klassikaal en niet individueel voorbereid op de examens.

De resultaten

In totaal hebben dus 17 leerlingen in een of andere variant examen gedaan. Op 13 juni werden de resultaten bekend. Voor Agora net zo spannend als voor de leerlingen. Claessen volgde het van nabij:  “De 2 die staatsexamen doen, moeten eind juni nog hun mondeling afleggen, dus hun resultaten laten nog even op zich wachten. Van de 6 die gewoon eindexamen hebben gedaan zijn er 4 direct geslaagd en twee gaan voor een herkansing. De verwachting is dat die het wel gaan halen. De negen leerlingen die vervroegd examen hebben gedaan, zijn in overgrote meerderheid geslaagd. Is trouwens landelijk nog niet eens helemaal duidelijk hoe de regels zijn met betrekking tot herkansingen bij vervroegde examens. Normaal komt dit immers maar incidenteel voor.”

Onderwijsconcept geslaagd?

De resultaten stemmen dus tot tevredenheid, maar is daarmee het onderwijsconcept ook geslaagd? Claessen maant aan tot voorzichtigheid: “De cijfers zijn mooi, maar het zijn maar zes leerlingen die ‘regulier’ examen hebben gedaan.  Dat is te weinig om conclusies te trekken over het onderwijsconcept. Bovendien doet de eerste groep havo-leerlingen volgend jaar pas examen en de eigen vwo-leerlingen pas het jaar daarna. De resultaten voor de vervroegde eindexamens kun je nauwelijks vergelijken met de resultaten bij andere scholen, want daar komen dit soort examens bijna niet voor. ” Dat neemt niet weg dat Agora op een aantal vlakken wel een succes genoemd kan worden. “Agora wilde iedere leerling een traject op maat aanbieden. En nu blijkt dat dit te combineren is met het standaard examenstelsel. Verder zien we dat het concept van Agora geleid heeft tot een unieke zij-instroom van leerlingen die overstappen - vanwege het onderwijsconcept en/of de flexibele examenvormen.” Voor het volgende schooljaar hebben zich -in een krimpregio - 110 nieuwe leerlingen aangemeld (op dit moment heeft Agora in totaal 180 leerlingen) en elders in Nederland gaan vijf vo-scholen het Agora-concept aanbieden. Claessen: “Dit eerste examenjaar was voor Agora een leerzaam jaar, maar het kan ook leerzaam zijn voor andere scholen. Agora heeft in elk geval laten zien dat binnen de bestaande regelgeving veel ruimte bestaat om dingen anders aan te pakken en anders te organiseren.”