Klimaatcrisis, een kwestie van keuzes

Open brief aan Mark Rutte

Beste Mark,

We weten dat Roosevelt jouw held is en dat je zijn biografieën en strategie nauwkeurig bestudeerde. Hij was het levende managers handboek en de staatsmanschapsgids in één. Jouw gedroomde profiel. 

Roosevelt had daags na de aanval op Pearl Harbour een crisis het hoofd te bieden. Maar hij had een plan. En ging het direct linksom én rechtsom uitrollen. Alle burgers werden daarvoor ingezet, de hele industrie omgegooid. Binnen enkele weken waren productielijnen omgezet, ook van de allergrootste industrie die binnen maanden totaal andere producten van de band lieten rollen. En alles werd gerecycled, van kauwgom tot elastiekjes. Je helpt Hitler, hield hij iedereen voor die alleen in een auto stapte en nodeloos energie verspilde. En hij versloeg Hitler en overwon op alle fronten. 

Wij hebben nu te maken met een crisis van epische omvang, de resultante van vele crises tegelijk. De klimaatcrisis en daar direct aan verbonden de biodiversiteitscrisis. Net als je held, alle economische doelen zoals groei terzijde leggen maar wel reparabel houden, kan je. Ook de Corona crisis pareer je zo Mark. Dat is een aardige vingeroefening. Want het grote werk gaat nu beginnen. 

Wanneer zoals afgelopen week een Guardian columnist Roosevelt ten voorbeeld stelt en navolging vraagt, burgerbewegingen oproept, als Tata Steel én Shell de druk te groot wordt en ze hun targets radicaal omgooien, als het werelddeel Australië radicale doelen stelt, als een onverwacht grote meerderheid in het Europese parlement stemt vóór de boer-tot bordstrategie van Timmermans, als een oud landbouwminister oproept tot snelle, duurzame landbouw transitie en als tegelijkertijd de klimaat wereldtop dreigt te mislukken, dan hebben we te maken met momentum. Een klap die Pearl Harbour verre overstijgt. Een gedeeld gevoel dat we er niet meer komen met de routinematige politieke en diplomatieke, op consensus gerichte aanpak. 

Eerst een plan dus, Mark.

Milieumaatregelen om uit te rollen. Daarbij robuuste ecosystemen en een grote biodiversiteit. Het zijn de pijlers onder ons bestaan op deze planeet. Zonder ander leven is er voor ons als mens geen toekomst. Het is een basisvoorwaarde voor onze voedselvoorziening, ons leven en welbevinden. En een belangrijke waarde in zich, niet te vangen in economisch rendement.

Een wereldcrisis pareren begint bij jezelf, je eigen land. Zowel de manager als de staatsman heeft voor een plan management informatie nodig. De klimaatfeiten zijn genoegzaam bekend, maar de onlosmakelijke samenhang met de biodiversiteitscrisis voor specifiek de Nederlandse situatie niet.

Hierbij de Excel sheet met de nul-meting:

·       In Nederland is de biodiversiteit afgenomen van 40% in 1900 tot ca. 15% in 2010 en neemt nog steeds af. Nederland staat wereldwijd aan de top van verlies van biodiversiteit. In Europa was op deze peildatum nog bijna de helft en op wereldschaal is ruim 70% behouden gebleven. 

·       In 120 jaar tijd is in Nederland 85% van alle inheemse planten- en dierensoorten verloren gegaan (gemiddeld in EU : 60%). 

·       In Nederland heeft ca 90% van alle habitattypen en drie kwart van de habitatrichtlijnsoorten een ongunstige staat van instandhouding.  Slechts 12 % een gunstige (gemiddeld EU 24%). 

·       Als drukfactor wordt genoemd de vermesting, verdroging en verzuring mede veroorzaakt door de landbouw en het ontbreken van of inadequaat beheer (Habitatrichtlijn. Nederland staat beneden aan de lijst op nr 22 op lijst van 28 EU landen).

·       Slechts 14% van het landoppervlak bestaat uit natuur-en bosgebied,. Daarmee staan we op de een-na-laatste plaats van Europa. 

·       Emissie van broeikasgassen veranderen klimatologische omstandigheden die vooral op langere termijn versnellende negatieve effecten hebben voor biodiversiteit. 

·       Het verlies van biodiversiteit in Nederland is grotendeels veroorzaakt door landbouw en verstedelijking, zowel door areaal verlies als door milieudruk en versnippering. 

·       Nog steeds wordt ca. 70% van het Nederlandse landoppervlak agrarisch gebruikt. Juist in deze landbouwgebieden gaat het slecht met de biodiversiteit.

·       Zo piepklein als ons land is: Nederland is het tweede agrarisch exportland in de wereld na de USA. Onvoorstelbaar. Met lage marges voor de boeren. De prijs hiervoor is echter hoog voor alle Nederlanders.

·       Slechts een half procent van onze beroepsbevolking in Nederland bezit meer dan de helft van het Nederlandse grondoppervlakte. Deze kleine groep bepaalt de milieudruk en het beheer van alle landbouwgrond in NL.

·       Wat daarop verbouwd wordt verdwijnt grotendeels over de grens. Pluimvee en rundvlees: 78 procent is voor export. Bloemen: 93 procent voor de export. Fruit: 66 procent.

·       Nog geen 4% van het totale Nederlandse landbouwareaal betreft biologische landbouw.

·       Daarvan is 74% grasland en veevoedergewassen en slechts 26% akkerbouw en tuinbouw

·       Met totaal slechts 72.000 hectare biologische landbouw staat Nl-landbouwland ver onder het Europese gemiddelde, dat twee keer zo hoog ligt. 

·       Veengronden, met kunstmatig lage waterstand voor vee en veevoedergewassen, stoten in Nederland jaarlijks evenveel CO2 uit als 2 miljoen auto’s.

·       Van de bijenstand in Nederland wordt 50% (181 van de 359) bijensoorten min of meer met uitsterven bedreigd en daarmee, door hun specialismen, ook plantensoorten.

·       Vervangen van wilde bijen met bijenkasten is riskant want zij kunnen bijdrage in verdringing van de wilde, gespecialiseerde bij. Oogsten staan hierdoor wereldwijd onder druk.

·       Er is een grote veroorzaker van het bijensterfteprobleem: Nederland is recordhouder van het gebruik van landbouwgif.  

·       Onderzoek van Follow the Money meldde dat de Nederlandse regering zich jarenlang heeft verzet tegen betere bescherming van de bijen. De overheid beschermde wel de chemische sector en citeerde daarbij vaak woordelijk uit de lobbybrieven van de producenten van bestrijdingsmiddelen.

Wat gaan we aan dit alles doen, Mark? 

Afzender: 

Ach namens zo velen. Er liggen stapels petities op je bureau, oa het manifest Samen voor grond, ondertekend door 416 organisaties waaronder weer federaties die voor vele andere staan. 

We tekenen namens Land van Ons, een coöperatie waarin burgers zelf landbouwgrond opkopen voor transitie naar natuur-inclusieve landbouw en gezond eten. Samen met welwillende boeren. Huh? Ja, onderzoek wijst uit dat 80% van de boeren het zelf ook anders willen. Maar hoe?

Een plan Mark! En doen!

We schreeuwen, we smeken erom.

Met vriendelijke groeten,

Burger coöperatie Land van Ons

PS. Een gotspe dat we moeten bestaan. Maar goed, we zijn dus als burgers maar zelf een startup begonnen. Met inmiddels 16.000 deelnemers in slechts 18 maanden kochten we in bijna alle provincies al percelen landbouwgrond. Een investering uit de privé pockets van 10 miljoen euro eind 2021. Allemaal belastingbetalers.

_________________________________________________________________________________________________________________________

Voor meer informatie, niet voor publicatie:

Franke Remerie, Voorzitter Land van Ons, 06 54391511

Caroline de Roos, Persvoorlichter Land van Ons, 06 46167844