'Scherpere regels voor duurzaamheidclaims producten schieten doel voorbij'

Om greenwashing te voorkomen liggen de duurzame claims van producten zoals kleding of persoonlijke verzorging steeds meer onder het vergrootglas. O.a. via de Europese Commissie die scherpere regels wil voor duurzaamheidskeurmerken. Die regels zijn erop gericht om oneerlijke concurrentie op basis van duurzaamheidsclaims te voorkomen en zo een gelijker speelveld te krijgen.

Met het scherp controleren of duurzame claims echt zijn is niets mis. Helaas is de blinde vlek in deze aanpak dat hij juist in het voordeel werkt van niet-duurzame producten. Door enkel claims van duurzame producten scherp te beoordelen en de niet-duurzame producten ongemoeid te laten, ontstaat er juist een ongelijk speelveld tussen duurzame de niet-duurzame producten. De EU komt voor niet duurzame producten tenslotte niet met verplichtingen om consumenten te voorzien van duurzaamheidsinformatie.

Wie shampoo produceert op basis van ingrediënten die niet bijdragen aan ontbossing mag dat alleen zeggen als is voldaan aan de EU-regels. Wie shampoo produceert op basis van ingrediënten die wel bijdragen aan ontbossing hoeft dat niet te vermelden en blijft buiten schot. Wie een duurzaam product op de markt brengt dat voldoet aan de EU-regels moet dus meer moeite doen en kosten maken dan aanbieders van vervuilende producten. Daarbovenop komt de kritiek en het risico van greenwashing als de duurzaamheidsclaim onvoldoende is onderbouwd. Waarom zou je als bedrijf überhaupt dan nog je best gaan doen?

Dit kan leiden tot ‘greenhushing’: steeds meer bedrijven zwijgen over hun duurzame ambities omdat de risico’s te groot zijn. Greenhushing lijkt onschuldig, als er achter de deuren nog aan duurzaamheid wordt gewerkt. Gevaarlijk wordt het als greenhushing leidt tot greennothing: het stoppen met verduurzaming vanwege mogelijke kritiek. Natuurlijk is het nodig om greenwashing tegen te gaan. Maar laat dat de aanbieders van vervuilende producten niet in de kaart spelen. Zij maken geen extra kosten en lopen geen greenwashing risico. De oplossing is de focus van enkel regels voor duurzame producten te verleggen naar focus op meer regels voor vervuilende producten. Op die manier maken we van duurzame producten de norm. Die shampoofles met de waarschuwing: “bevat ingrediënten die bijdragen aan ontbossing” is de eerste stap.