Onderzoeksraad adviseert APK voor grote publieke gebouwen

Er is onvoldoende zicht op de veiligheid van de constructie van gebouwen wanneer deze eenmaal in gebruik zijn. Bij gebouweigenaren staat de zorgplicht niet op het netvlies en de overheid houdt geen actief toezicht. Dit concludeert de Onderzoeksraad van Veiligheid naar aanleiding van het instorten van het dak van het AZ-stadion in Alkmaar in 2019. De Onderzoeksraad adviseert nu om voor grote publieke gebouwen een controle van de constructie verplicht te stellen. Jeroen Dijsselbloem, voorzitter van de Onderzoeksraad voor Veiligheid: “Gegeven het opvallend grote aantal incidenten is een verplichte periodieke keuring van grotere gebouwen naar het oordeel van de Onderzoeksraad noodzakelijk.”

Verzwakte lasverbinding

Op zaterdag 10 augustus 2019 stortte een deel van het tribunedak van het AZ-stadion in. Het stadion was toen dertien jaar in gebruik. Uit het onderzoek blijkt dat de stalen dakconstructie al bij oplevering niet voldeed aan de bouwkundige eisen. Binnen enkele jaren ontstond er een scheur in een las. Tijdens het gebruik van het stadion is er nooit een grondige bouwkundige controle van de dakspanten geweest. Hierdoor bleef onopgemerkt dat de lasverbinding steeds verder verzwakte. Uiteindelijk stortte het dak in bij een belasting die veel lager was dan waartegen de constructie bestand moest zijn. Gedurende het onderzoek gaf de Onderzoeksraad daarom in augustus 2019 een tussentijdse waarschuwing voor de lasverbindingen in het resterende stadiondak.

60 incidenten in 20 jaar

Uit het onderzoek blijkt dat de instorting bij het AZ-stadion niet op zichzelf staat. Uit een inventarisatie van de Raad blijken er, in de afgelopen twintig jaar, bij ruim zestig gebouwen ernstige constructieve gebreken aan het licht te zijn gekomen. De Raad onderzocht al eerder voorvallen in de bouw, zoals de ingestorte parkeergarage bij Eindhoven Airport (2017), het ingestorte dak van de Grolsch Veste in Arnhem (2011) en de ingestorte betonvloer van de B-tower in Rotterdam (2010). Na het onderzoek naar de instorting van de parkeergarage in Eindhoven heeft de bouwsector een actieplan opgesteld om de controle van de constructieve veiligheid tijdens het ontwerp en de bouw van gebouwen te verbeteren. Wanneer een gebouw eenmaal in gebruik is genomen, blijkt deze controle echter nauwelijks plaats te vinden.

Verantwoordelijkheid

Gebouweigenaren zijn verantwoordelijk voor de constructieve veiligheid, maar hoe ze die moeten bewaken is niet uitgewerkt in de wet. Wanneer een gebouw in gebruik is, kunnen incidenten grote gevolgen hebben voor de aanwezige bezoekers. Jeroen Dijsselbloem: “Bezoekers van een publiek gebouw moeten kunnen rekenen op de veiligheid van het gebouw. Dat vergt van gebouweigenaren dat zij alert zijn op de constructieve veiligheid van hun gebouw.” Daarom doet de Raad de aanbeveling aan de minister van Binnenlandse Zaken om eigenaren van publiek toegankelijke gebouwen wettelijk te verplichten om periodiek onderzoek te laten doen naar de constructieve veiligheid van hun gebouw.