Mediabedrijven en aansprakelijkheid, hoe zit dat precies?

Mediabedrijven publiceren dagelijks berichten over allerlei onderwerpen. Het gebeurt regelmatig dat een artikel bepaalde onthullingen doet over een persoon. Wanneer de journalist zijn huiswerk goed gedaan heeft en alle feiten heeft gecheckt, is er op zich niets aan de hand. Het wordt echter anders wanneer door onjuistheden in de berichtgeving mensen ten onrechte in een kwaad daglicht worden gesteld. Zoiets kan leiden tot forse schadeclaims en dan kom je er meestal niet vanaf met alleen een rectificatie.

Reputatieschade

Wanneer een persoon of organisatie door onjuiste of onrechtmatige publicaties negatief in de publiciteit komt, ontstaat reputatieschade. Zoiets is heel vervelend en valt nauwelijks goed in geld uit te drukken. Hoeveel iemands reputatie waard is, kun je namelijk niet goed objectief bepalen. In het algemeen geldt dat de schadeclaims hoger zijn naarmate de persoon of organisatie waarom het draait bekender is, maar dat is zeker geen ijzeren regel. Een blik op de polisvoorwaarden door Zicht Adviseurs leert ons dat ook schades, die veroorzaakt zijn door uitzendkrachten, stagiairs of vrijwilligers van een bedrijf, verzekerd zijn. Dat is een belangrijke zaak, want veel mediabedrijven werken met deze doelgroepen. En juist die dienstverbanden maken bedrijven in deze sector extra kwetsbaar.

Freelancers

Wie is in het geval van een onrechtmatige publicatie aansprakelijk: de journalist of de uitgever? Werknemers van een mediabedrijf hoeven in principe niet zelf voor schadeclaims op te draaien, tenzij ze roekeloos gehandeld hebben. In principe zijn echter wel alle betrokkenen hoofdelijk aansprakelijk. Als de journalist een freelancer is, is de uitgever juridisch gezien niet verplicht om schadeclaims voor hem te betalen. Gebruikelijk is wel dat een eventuele claim in dergelijke gevallen door beide partijen wordt gedeeld. Zelfstandig ondernemers, die hun artikelen door mediabedrijven laten publiceren, moeten dus dergelijke risico’s wel vooraf goed afdekken. 

Hoge schadeclaims

Dat schadeclaims soms flink in de papieren kunnen lopen, bewijst een zaak van een Japans bedrijf tegen AVROTROS wegens reputatieschade na een item over injectienaalden. De omroep had in het televisieprogramma EenVandaag bericht over producten van ondeugdelijke kwaliteit, die de volksgezondheid in gevaar zouden brengen. De rechter oordeelde toen dat het programma onvoldoende onderzoek had gedaan naar de feiten. De door deze reportage misgelopen omzet werd geschat op 4,5 miljoen euro. Overigens werd de claim nooit toegewezen, want in hoger beroep werden de bezwaren van het bedrijf alsnog van tafel geveegd. Eén van de overwegingen voor dat besluit vormde het feit dat EenVandaag een tweede uitzending aan het onderwerp wijdde en daarin het bedrijf de kans bood om te reageren. Van die mogelijkheid maakte het bedrijf geen gebruik.

Alles goed vastleggen

Het is voor journalisten belangrijk om al hun onderzoeksgegevens goed vast te leggen. Alleen dan kun je immers bewijzen dat je integer en zorgvuldig hebt gehandeld. Ook onderlinge communicatie met de opdrachtgever behoort hiertoe. Wanneer je bijvoorbeeld met een opzienbarende onthulling komt en je hebt vooraf als journalist de opdrachtgever gewaarschuwd dat het een risicovolle reportage is, dan ligt de aansprakelijkheid voor een groter deel bij de publicerende partij. Heb je daarentegen in journalistiek opzicht steken laten vallen, door niet voldoende onderzoek te doen en je te veel te baseren op (te) eenzijdige bronnen, dan zou het zomaar kunnen dat jij voor meer dan de gebruikelijk vijftig procent aansprakelijk gesteld wordt.

Polissen

Tussen de bedrijfsverzekeringen van Zicht Adviseurs staan overigens nog meer heel specifieke polissen, waaruit blijkt hoe gedetailleerd een ondernemer zich tegen zeer specifieke kosten kan verzekeren. Zo kan voor mediabedrijven bijvoorbeeld ook een aparte computer- en elektronicaverzekering van grote waarde zijn, evenals een zogenoemde reconstructieverzekering, die kosten dekt voor het herstellen van een beschadigde administratie