Stikstofbeleid effectiever met burger als mede-eigenaar landbouwgrond

Burgerinitiatief Land van Ons reageert op de nieuwe stikstofplannen die het kabinet afgelopen vrijdag presenteerde. Ze roept de regering op te stimuleren dat landbouwgrond, meer dan nu het geval is, in mede-eigendom komt van de tientallen collectieven van burgers, die overal in het land proberen landbouw kleinschaliger te maken met aandacht voor landschap en biodiversiteit.

Onze natuur heeft landbouw nodig

Met de vernieuwde plannen stelt de regering nog meer boeren in de gelegenheid te stoppen met hun bedrijf. Op deze manier wordt de uitstoot van stikstof beperkt die de biodiversiteit in natuurgebieden aantast.

Volgens coöperatie Land van Ons draagt deze uitkoopregeling echter niet bij aan het herstel van biodiversiteit. Het fundament van de Nederlandse biodiversiteit zit namelijk niet in onze natuurgebieden, maar in onze cultuurgronden. Dat is altijd zo geweest. Alleen door de intensivering van de landbouw is dat fundament verbrokkeld.

De oplossingen die de minister nu kiest, vergroten alleen maar de tegenstelling tussen natuur en landbouw. Terwijl we juist naar de verbinding moeten zoeken. Zonder de landbouwgebieden erbij te betrekken zal een investering in herstel van de natuurgebieden op termijn weinig effect hebben.

Voorstel tot verbinding

In een brief aan minister Schouten van Landbouw roept Land van Ons het kabinet daarom op landbouwgrond goedkoper te maken voor alle burgercollectieven die zich inzetten voor natuurinclusieve landbouw.

Collectieven van burgers kunnen een doorbraak realiseren in het herstel van onze biodiversiteit. Ze zijn bereid zelf te investeren als er daarmee ook echte zeggenschap komt. Die zeggenschap borg je door mensen mede-eigenaar te maken van de grond. Burgers zijn dan niet alleen maar de consument in de winkel, maar komen ook aan het begin van de voedselketen te staan. De basis voor een omslag in denken. Eigenaarschap schept immers verantwoordelijkheid.

Die directe samenwerking tussen boer en consument zal een impuls aan de verduurzaming geven, betoogt Land van Ons. Het zal leiden tot een kortere distributieketen van ons voedsel. En dat maakt de prijsvorming voor de boer interessanter.  

Hoge grondprijs is beletsel

Grootste beperking in een grotere vlucht van dit soort burgercollectieven is de hoge grondprijs, deels opgestuwd door de overheid zelf. Een bijdrageregeling is daarom een langdurige investering in de verduurzaming van de landbouw en het aanpakken van het stikstofoverschot.

Spaargeld is er voldoende in Nederland en zou een ideaal instrument zijn, als de overheid zich niet alleen richt op de boerenbedrijven maar ook de burgercollectieven de kans geeft de regie te nemen in het herstel van de Nederlandse biodiversiteit.

Colofon coöperatie Land van Ons

Land van Ons, opgericht in november 2019, heeft in maart 2020 haar eerste perceel landbouwgrond gekocht in Drenthe. Haar leden komen uit heel Nederland. De grond wordt gezond gemaakt en ingezet voor écht duurzame landbouw. Inmiddels hebben ruim 3.000 mensen zich aangesloten bij de coöperatie. Sinds begin februari kunnen leden m2’s grond kopen en vanaf dat moment is er meer dan 1 miljoen euro ingelegd. De volgende aankoop betreft een perceel van ruim 20 ha ten noorden van Leiden.