'Zorgsector kan ‘zzp-verslaving’ doorbreken met gezondere roosters'

Dit is een expertquote van Wieteke Graven, Oprichter en voorzitter Stichting Het Potentieel Pakken.

U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen, met vermelding van de naam van de expert en organisatie. Aanleiding: Draai de kraan van het zzp-infuus in de zorg dicht. Rücksichtslos

Oud-topbestuurder Merel van Vroonhoven benoemt dat de 'zzp-verslaving' in de zorgsector leidt tot verminderde organisatiebinding, lagere zorgkwaliteit en hogere kosten. Bovendien is die ‘verslaafdheid’ een bron van frustratie voor vaste medewerkers, die door zzp’ers afgewezen onregelmatige werktijden en weekenddiensten simpelweg moeten accepteren. Hierdoor ontstaat een vicieuze cirkel waarin meer medewerkers de zzp-markt betreden, het personeelstekort verergert, en de zorgsector zichzelf ondermijnt.

Toch zien we iets opmerkelijks: ruim 40 procent van de zorgmedewerkers staat open voor grotere contracten. Belangrijke voorwaarden zijn een prettig, gezond rooster en inspraak in het rooster. De huidige personeelstekorten maken dit echter uitdagend: roosters zijn moeilijk in te vullen en daardoor instabiel. Lange diensten en onregelmatige werktijden zijn eerder regel dan uitzondering, met last-minute wijzigingen en extra diensten voor medewerkers bovenop het hoge verzuim. Echt herstellen en opladen is dan een luxe.

Hoe kunnen we het potentieel van de 40 procent vaste medewerkers die openstaan voor grotere contracten benutten in plaats van laten wegsijpelen? Dit begint met het samen met zorgteams bekijken hoe roosters passender kunnen worden gemaakt.

Het implementeren van achturige diensten in plaats van vier- of vijfurige diensten is een cruciale stap. Het is tijd om traditionele denkpatronen ter discussie te stellen, zoals de focus op "de cliënt centraal", ten koste van het welzijn van medewerkers. We moeten bedenken hoe we zorgpieken over de dag kunnen verspreiden en flexibele starttijden voor medewerkers mogelijk kunnen maken. "Kan niet" en "mag niet" zijn geen acceptabele antwoorden meer.

Dit is geen laaghangend fruit. Bestaande patronen doorbreken vereist tijd, focus en vastberadenheid. Het begint met het gebruik van data en feiten om inzicht te krijgen in structurele problemen. Actie is nodig om ideeën om te zetten in concrete veranderingen. Bovendien is het cruciaal om iedereen, van managers tot planners tot medewerkers zelf, te betrekken. Verandering moet van binnenuit komen, alle neuzen moeten dezelfde kant op.

Als organisaties hierin slagen, worden zij niet alleen aantrekkelijkere werkgevers, maar wordt de gehele sector aantrekkelijker. Dit is broodnodig om nieuwe medewerkers aan te trekken en te behouden, verzuim te verminderen en grotere contracten te stimuleren. Bovendien is het een stuk (kosten)effectiever dan blijven leunen op zzp'ers.