Internationalisering: studentenaantal, studiekeuzes en arbeidsmarktperspectief in cijfers

Nederland heeft internationaal vergeleken veel studenten in het hoger onderwijs. Het aantal bachelor-en masterstudenten groeide de afgelopen jaren in Nederland sterker dan in de meeste andere landen. Ook nam het aantal internationale studenten in Nederland sterker toe dan in andere landen. Dat blijkt uit de factsheet Internationalisering in perspectief: studentenaantallen, studiekeuzes en arbeidsmarkt, dat het Rathenau Instituut vandaag publiceert.

Bij studiekeuzes valt op dat met name internationale bachelorstudenten in Nederland vaak een studie sociale wetenschappen volgen. De recente verschuiving waarbij een groeiend deel van de Nederlandse en internationale studenten kiest voor techniek en IT (15% in 2023), sluit aan bij de gunstige arbeidsmarktperspectieven in deze sectoren.

Studenten in het hoger onderwijs zijn steeds vaker onderwerp van felle discussie. Kunnen onderwijsinstellingen de groeiende aantallen studenten wel aan? En hoe past het toenemend aandeel internationale studenten binnen de Nederlandse arbeidsmarktbehoefte? Al deze vragen passen in een trend: sinds 2011 is de omvang van de studentenpopulatie met bijna een kwart gegroeid. Internationale studenten zijn verantwoordelijk voor 42% van de groei bij alle bachelorstudenten en 50% van alle groei van de masterstudenten in Nederland. Net als in veel andere landen, groeide het aandeel internationale studenten in Nederland de afgelopen jaren. Daarbij nam het aantal internationale studenten in Nederland wel sterker toe dan in andere landen. In 2021 was 14% van alle studenten in het Nederlandse hoger onderwijs afkomstig uit het buitenland, vergeleken met 6% in de OESO-landen en 8% in Europa.

Opvallend is dat studenten in Nederland gemiddeld vaker kozen voor een studie sociale wetenschappen (55%) dan studenten in andere landen (44%). Maar ook kiest een groeiend deel van studenten in Nederland voor techniek en IT. Voor afgestudeerden in deze studierichtingen zijn de baan- en blijfkansen in Nederland relatief hoog en het arbeidsmarktperspectief gunstig.

‘Onze cijfers laten zien dat het lastig is om uitsluitsel te geven in deze discussie’, zegt Alexandra Vennekens, onderzoekscoördinator bij het Rathenau Instituut. ‘Aan de ene kant zijn er natuurlijk de knelpunten rondom internationale studenten, zoals toenemende druk op het hoger onderwijspersoneel en woningtekorten onder studenten. Aan de andere kant blijkt uit berekeningen van het CPB dat internationale studenten de Nederlandse overheid gemiddeld meer opleveren dan de aanvankelijke kosten die voor hen gemaakt worden. Er zijn momenteel alleen nog te weinig data beschikbaar waarmee de omvang van voor- en nadelen rondom internationale studenten breder in kaart gebracht kunnen worden. Als die gegevens beschikbaar komen, zijn bijvoorbeeld per instelling, opleiding en regio gedetailleerdere afwegingen te maken’.