Europarlement: aanpak belastingparadijzen moet strenger

Europa moet harder optreden tegen belastingparadijzen en daarom moet het EU-systeem met de zwarte lijst voor deze landen strenger worden. Dat vindt het Europees Parlement. Op de lijst staan staten waar bedrijven gemakkelijk belasting kunnen ontduiken. Maar door hun wetten en regels symbolisch aan te passen, glijden die landen nu te snel van de lijst af. De controle moet daarom beter en strenger worden, vindt het parlement. Ook Nederland mag de dans niet ontspringen, vindt Europarlementariër Paul Tang.

Het Europarlement vergaderde woensdag over de zwarte lijst, die sinds 2017 bestaat. De parlementariërs kwamen tot de conclusie dat het systeem om de belastingparadijzen te controleren momenteel te verwarrend en niet effectief is. Ze namen een resolutie aan die het systeem moet verbeteren, zodat de omstreden landen onder strengere controle komen te staan. Er moeten nieuwe criteria komen om ervoor te zorgen dat meer landen als belastingparadijs worden aangewezen. Verder moet worden voorkomen dat landen te snel van de zwarte lijst afglijden. Wie op de lijst staat, komt vaak niet in aanmerking voor bepaalde Europese hulpfondsen en komt sneller in beeld waar het gaat om het bestrijden van witwassen en terrorisme.

Onlangs zijn Guernsey en Bermuda van de lijst gegaan. Dat kon omdat ze hun wetgeving symbolisch hadden aangepast, zodat het erop leek dat ze geen belastingparadijs meer zijn. In werkelijkheid zijn ze dat nog steeds. Ook de Kaaimaneilanden verdwenen van de lijst omdat die hun controlemechanisme een beetje hadden aangepast. Ondertussen blijft het belastingtarief daar staan op nul procent. Deze voorbeelden bewijzen dat de zwarte lijst niet werkt, menen Europarlementariërs. Op de lijst staan nog twaalf landen die samen verantwoordelijk zijn voor slechts twee procent van de totale belastingontwijking. Dat is veel te weinig, vindt het Europees Parlement.

Niet alleen tropische oorden en kanaaleilandjes moeten beter worden gecontroleerd, maar ook EU-landen moeten voortaan extra onder de loep genomen worden. Nederland behoort daar ook toe, evenals Luxemburg, Malta en Cyprus. Dit zijn lidstaten die bedrijven vrijwel geen belasting laten betalen, waardoor belastingontwijking stukken makkelijker wordt. ‘Lidstaten die kenmerken van een belastingparadijs vertonen, en degenen het risico lopen tot overtreding, moeten ook als belastingparadijzen worden beschouwd’, aldus het Europees Parlement. Ook staat de geloofwaardigheid van de EU zo op het spel. Europa moet in eigen huis schoon zijn om andere landen te kunnen aanpakken, heet het.

Nederland is voor 8,5 procent van de wereldwijde belastingontwijking verantwoordelijk, vertelt Europarlementslid Paul Tang (PvdA). Hij is voorzitter van de subcommissie voor Belastingaangelegenheden. De zwarte lijst moet meer tanden krijgen, stelt Tang. ‘We willen de lijst laten bijten met harde sancties voor landen op de lijst. We roepen ook op om het Verenigd Koninkrijk extra kritisch te bekijken, om een Singapore-aan-de-Theems te voorkomen.’ Ook Nederland mag de dans niet ontspringen. ‘Europa, met Nederland en Luxemburg voorop, is kampioen belasting ontwijken. In totaal is Europa verantwoordelijk voor een derde van alle belastingontwijking wereldwijd. Dit is onacceptabel.’

De controle op de zwarte lijst wordt uitgevoerd door een groep met alle EU-lidstaten. Die is niet open en transparant genoeg, stelt het Europarlement. Ook is onduidelijk hoe en waarmee de zwarte lijst wordt opgesteld en bijgewerkt. Er moet daarom ook een ‘juridisch bindend instrument’ komen die deze taken op zich neemt.