'eHealth moet wetenschappelijk onderbouwd ontwikkeld worden.'

Dat stelde prof. dr. Lilian Lechner, hoogleraar gezondheidspsychologie, tijdens de 33ste diesviering van de Open Universiteit die 26 september 2017 in Heerlen heeft plaatsgevonden. Ondanks het feit dat eHealth toepassingen veel potentieel bieden in de gezondheidszorg, pleit zij ervoor dat deze toepassingen veel meer planmatig en theorie- en evidentie gestuurd worden ontwikkeld. Ook is een duidelijk en herkenbaar keurmerk voor kwaliteit voor de consument nodig, zodat deze in het grote aanbod van eHealth toepassingen duidelijk kan zien welke de goede eHealth toepassingen zijn die werken. 

Voordelen voor gezondheidszorg

In onze digitale samenleving bestaan er voor bijna ieder aspect van ons leven digitale oplossingen en toepassingen. De verschillende toepassingen rondom gezondheid zijn samen te vatten onder de naam eHealth. Een aantal kenmerken maken eHealth erg geschikt voor zorg en gezondheid. Zo kun je via eHealth toepassingen efficiënte, betaalbare en toegankelijke zorg van hoge kwaliteit bieden. Ook geven eHealth opties gebruikers de kans om de regie over hun eigen gezondheid meer in eigen hand te nemen. Verder heeft eHealth in potentie een groot bereik, het internetgebruik in Nederland is zeer hoog. Ook zijn de mogelijke toepassingen zeer breed; denk aan het geven van informatie, het bieden van ondersteuning, maar ook het geven van trainingen, het begeleiden bij gedragsverandering tot zelfs online therapie. En ten slotte kan eHealth bestaande zorg aanvullen, deels vervangen of het kan geheel nieuwe vormen van zorg bieden.

Kanttekeningen

Er zijn ontelbaar veel toepassingen, maar er is nog weinig inzicht in wat nu eigenlijk werkt. De meeste toepassingen zijn weinig of niet wetenschappelijk onderbouwd. Verder vallen het bereik, het gebruik en het blijvend gebruik van eHealth toepassingen vaak tegen. Ook heeft de consument of zorggebruiker geen overzicht in wat nu goede eHealth toepassingen zijn en wat niet. Een belangrijke zorg bij eHealth toepassingen is de manier waarop de privacy en veiligheid van data zijn geregeld. Bovendien zijn veel nieuwe eHealth toepassingen al weer snel achterhaald, doordat digitale ontwikkelingen steeds sneller gaan zijn. Tot slot vindt integratie van toepassingen in de zorg te weinig plaats.

Pleidooi

Lilian Lechner benadrukt dat eHealth toepassingen wetenschappelijk moeten worden onderbouwd. Daarnaast moet er bij de ontwikkeling van eHealth toepassingen voldoende aandacht blijven voor de werkingsmechanismen, de effecten in subgroepen en de lange termijn effecten. Ook moeten we aandacht houden voor de grote verschillen in effectiviteit en kwaliteit van deze toepassingen en de risico’s van gebruik en verspreiding.

Advies op maat

Bij de vakgroep Gezondheidspsychologie van de faculteit Psychologie en onderwijswetenschappen van de Open Universiteit vindt al jaren onderzoek plaats naar de ontwikkeling, implementatie en evaluatie van eHealth toepassingen. Dat gebeurt via een speciale vorm van eHealth toepassingen: computer tailoring of advies op maat. Hierbij biedt een computer informatie en advies die optimaal passend zijn bij de individuele kernmerken van een persoon. Dit is deels vergelijkbaar met wat een coach of hulpverlener doet, maar dan beschikbaar voor veel meer mensen tegelijk en tegen veel lagere kosten.

De rede door prof. dr. Lilian Lechner is binnenkort beschikbaar in het redeboek van de dies natalis 2017 op de website www.ou.nl/dies.