Promotie: Jacob Blauw wist inlijving Nederland bij Frankrijk te voorkomen

Jacob Blauw. Een vergeten rebel uit de Nederlandse geschiedenis. Jacob Blauw stond niet op de barricades, maar wist wél te voorkomen dat Nederland bij Frankrijk werd ingelijfd. Hij streed voor de vrijheid van Nederland en verdient daarmee een plek in de geschiedenis. Tanja Wassenberg onderzocht hoe Jacob Blauw uit het collectieve geheugen verdween en doet verslag van het kleurrijke, veelzijdige leven van deze getalenteerde en ambitieuze wereldburger. Op vrijdag 3 juni 2022 om 13.30 uur verdedigt Tanja Wassenberg haar proefschrift 'Jacob Blauw (1759-1829) Rebelleren voor vrijheid en vaderland' aan de Open Universiteit in Heerlen.

Begintijd van de democratie

Blauw was een van de pioniers van de democratische rechtstaat die in Parijs vocht voor de vrijheid en zijn vaderland. Hij maakte zich sterk voor de grondwet en zette zich in voor de totstandkoming van de Bataafse Republiek. Met een zak geld en vage instructies deed hij in Parijs belangrijk voorwerk om het fundament te leggen voor de onafhankelijkheid van Nederland. Ondanks zijn zwakke onderhandelingspositie wist hij het de Fransen dusdanig moeilijk te maken dat ze Nederland niet hebben ingelijfd. Blauw koos, gedreven door wilskracht en onervarenheid, voor een creatieve aanpak. Door zijn ondiplomatieke en onconventionele onderhandelingstactiek verspeelde hij echter de kans om de voorganger van Rutger Jan Schimmelpenninck te worden en werd hij op een zijpad gezet. Na zijn politieke carrière werd hij een van de eerste politieke correspondenten die vanuit Parijs verslag deed voor de oudste krant van Nederland.

Resultaten van het onderzoek

Het onderzoek van Tanja Wassenberg laat zien dat Jacob Blauw diplomatieke successen boekte aan de onderhandelingstafels waar hij zich inzette voor de vrijheid van Nederland. In zijn strijd en zijn persoonlijke leven kende hij echter ook vele tegenslagen. Jacob Blauw handelde steeds uit vaderlandsliefde en vrijheidsverlangen. Daarbij hield hij onverzettelijk en vastberaden vast aan zijn idealen. Dat werd hem niet altijd in dank afgenomen. Hij werd ingezet als een pion in het politieke spel. Daarbij werd hij soms gesteund en op andere momenten verloochend. Toch wist hij steeds weer aan bedreigende situaties te ontsnappen.

Nieuwe inzichten

Blauws verhaal biedt inzicht in de rol van de politieke pers en de persoonlijke leefwereld van een politiek figuur. Zijn brieven kunnen als bron dienen voor toekomstig onderzoek naar de achttiende- en negentiende-eeuwse internationale verhoudingen, maar ook naar de visie van een emigrant op de maatschappij in Frankrijk, waar hij het grootste deel van zijn leven verbleef. Aanbevolen wordt een vervolgonderzoek naar machtsuitoefening, machtsmisbruik en beïnvloeding door Nederlandse politieke figuren op hun vertegenwoordigers in het buitenland.

Promotie Tanja Wassenberg

Tanja Wassenberg (1959, Haarlem) promoveert aan de faculteit Cultuurwetenschappen van de Open Universiteit. Zij verdedigt op vrijdag 3 juni 2022 om 13.30 uur haar proefschrift 'Jacob Blauw (1759-1829) Rebelleren voor vrijheid en vaderland' aan de Open Universiteit in Heerlen. Haar promotor is prof. dr. Leo Wessels, Open Universiteit. Copromotores zijn dr. Martijn van der Burg, Open Universiteit en dr. Edwina Hagen, Vrije Universiteit Amsterdam. De promotie is live bij te wonen aan de Open Universiteit in Heerlen en online te volgen via ou.nl/live.