Promotie: Emotionele instabiliteit en gezelschap leiden tot drinkgedrag

Ben je vandaag somber of angstig? Dan is de kans dat je naar alcohol grijpt groter dan wanneer je je emotioneel stabiel voelt. En ook vrolijke momenten blijken een goede reden om alcohol te drinken. Bevind je je in gezelschap van vrienden of je partner? Dat is een mogelijke trigger voor alcoholgebruik. In gezelschap van collega’s blijken we echter juist minder te drinken. Mira Duif onderzocht de psychosociale factoren rondom alcoholconsumptie en bracht in kaart in welke context mensen meer alcohol drinken. Op vrijdag 13 mei 2022 om 16.00 uur verdedigt zij haar proefschrift 'Alcohol Consumption in the Daily Lives of Dutch Adults: Affective and Social Determinants' aan de Open Universiteit in Heerlen.

Psychosociale factoren rondom alcoholconsumptie

Alcoholconsumptie is wereldwijd een belangrijke oorzaak van sterfte en ziekte, met een grote sociaaleconomische impact. Daarom adviseert de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) om geen alcohol te drinken of maximaal één glas per dag. Ondanks deze strenge richtlijnen drinken veel Nederlandse volwassenen meer alcohol dan wordt aanbevolen. Mira Duif onderzocht welke psychosociale factoren een rol spelen bij alcoholconsumptie, door het gedrag van Nederlandse volwassenen in verschillende contexten van het dagelijks leven te bestuderen.

Resultaten van het onderzoek

Het onderzoek laat zien dat mensen meer drinken op dagen dat zij emotioneel instabiel zijn. Opvallend is dat er in het alcoholgebruik van moment tot moment verschillen zijn ten opzichte van alcoholgebruik van dag tot dag. Na het ervaren van een negatief emotioneel moment drinken mensen minder dan wanneer ze over het geheel genomen een slechte dag hebben gehad. Een andere bevinding is dat mensen meer alcohol drinken op een emotionele dag, maar mensen die over het algemeen emotioneel minder stabiel zijn niet meer drinken dan anderen. Ook in gezelschap van vrienden is de kans groot dat we meer drinken, terwijl we dat bij collega’s juist niet doen. Verder laat het onderzoek zien dat de behoefte aan alcohol voortkomt uit de interne belevingswereld van mensen, en niet zozeer uit verschillen tussen mensen. Bij het nuttigen van alcohol is mogelijk sprake van zelfmedicatie, het wordt gebruikt om met persoonlijke problemen om te kunnen gaan.

Aanbevelingen en vervolgonderzoek

Het is belangrijk om mensen bewust te maken van situaties en contexten die een trigger kunnen zijn voor alcoholgebruik. Het onderzoek geeft richting aan initiatieven om mensen gezonde alternatieven te bieden voor het omgaan met emotionele instabiliteit en drinken in sociaal gezelschap. Met de resultaten kunnen risicofactoren in kaart gebracht worden die bij de algemene bevolking een trigger kunnen zijn om alcohol te drinken. Op basis daarvan kunnen interventies ontworpen worden die hierop inspelen.

Promotie Mira Duif

Mira Duif (1962, Eindhoven) is universitair docent en promoveert aan de faculteit Psychologie van de Open Universiteit. Zij verdedigt op vrijdag 13 mei 2022 om 16.00 uur haar proefschrift 'Alcohol Consumption in the Daily Lives of Dutch Adults: Affective and Social Determinants' aan de Open Universiteit in Heerlen. Haar promotores zijn Nele Jacobs, Open Universiteit, en Lilian Lechner, Open Universiteit. Copromotor is Viviane Thewissen, Open Universiteit. De promotie is live bij te wonen aan de Open Universiteit in Heerlen en online te volgen via ou.nl/live.