Hoe behoud je zij-instromende docenten in het mbo?

Waarom kiezen vak-experts voor een loopbaan in het mbo? Hoe ontwikkelen zij zich gedurende de eerste twee jaar als docent? En wat kan de organisatie doen om startende zij-instromers te behouden?  In zijn proefschrift 'Docenten boeien & binden: startende zij-instromers in het mbo' zoekt onderwijswetenschapper Michel Jehee naar een antwoord op deze vragen. Hij verdedigt zijn proefschrift op vrijdag 13 oktober 2023 om 13.30 uur aan de Open Universiteit.

Net als in andere sectoren kampt ook het middelbaar beroepsonderwijs met een tekort aan onderwijs gevend personeel. Startende zij-instromende docenten kunnen dit gat deels opvullen. Maar lang niet altijd blijven zij in het onderwijs werken. Het proefschrift van Michel Jehee biedt beleidsmakers handvaten om de startende zij-instromer beter te begrijpen.

Onvoldoende competenties

In het proefschrift wordt een zij-instromer geciteerd: "Ik ben van top tot teen docent geworden, maar in mijn ziel ben ik nog steeds de beroepsbeoefenaar van weleer." Deze uitspraak geeft de kern weer van de mbo-docent die als taak heeft bij te dragen aan de beroepsinhoudelijke voorbereiding van de volgende generatie vaklieden. Enerzijds is en blijft hij/zij vak-expert, anderzijds moet hij/zij expert worden in het overdragen van beroepsinhoudelijke informatie en het begeleiden van de algemene ontwikkeling van de studenten. De zij-instromers onderkennen dat ze nog onvoldoende competenties hebben op het terrein van de didactiek, het overdragen van de vakinhoud en het begeleiden van studenten.

Resultaten van het onderzoek

Michel Jehee deed onderzoek aan de hand van interviews, leerverslagen, casebeschrijvingen, thematische analyse en patroonanalyse. Op basis van de resultaten en conclusies formuleert hij meerdere aanbevelingen die erop gericht zijn om startende zij-instromers te behouden voor de onderwijsinstelling. Zo helpt het als onderwijsinstellingen het vakmanschap en beroepstrots van de zij-instromers serieus nemen. Door in overleg na te denken over een samenhangend takenpakket, waarbij rekening wordt gehouden met de werkdruk en een geleidelijk ingroeien in het docentschap. Idealiter worden de eerste twee jaar opgevat als een gecombineerde werk- en opleidingsfase, waarin ontwikkelen en leren hand in hand gaan met de uitvoering van het werk.

Promotie Michel Jehee

Michel Jehee (Den Haag, 1956) is onderwijskundig adviseur. Op vrijdag 13 oktober 2023 om 13.30 uur verdedigt hij zijn proefschrift met de titel 'Docenten boeien & binden: startende zij-instromers in het mbo' aan de faculteit Onderwijswetenschappen van de Open Universiteit in Heerlen.

De promotores zijn prof. mr. dr. em. Loek Nieuwenhuis (Open Universiteit) en prof. dr. Marjo Wijnen-Meijer (Technische Universität München). Copromotor is dr. em. Jeroen Onstenk (Hogeschool Inholland). De promotie is live bij te wonen bij de Open Universiteit in Heerlen en kan online worden gevolgd via ou.nl/live.