'Het scoren van Black Friday-koopjes weegt niet op tegen de impact op het milieu'

Dit is een expertquote van Dirk Mulder, sector specialist Trade & Retail bij ING Sector Banking.

U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen, met vermelding van de naam van de expert en organisatie. Aanleiding: Meer aankopen vóór Black Friday: 'Het is eerder een koopjes-anderhalve week'

De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) adviseert om Black Friday in Nederland af te schaffen. Dat maakte het adviesorgaan van de regering bekend in een rapport dat onlangs - op Black Friday - is gepresenteerd. De reden voor het advies: de aarde kan onze ongeremde consumptie niet aan.

De hoge kortingen tijdens Black Friday verleiden klanten om geld uit te geven aan producten die doorgaans niet worden gebruikt, maar die wel extra worden geproduceerd. De zorgen van de Rli zijn dus terecht en het zou goed zijn als kortingsdagen als Black Friday afgeschaft worden. Enkele grote retailers gooien het roer al om.

Maar het probleem van ongeremde consumptie is groter dan Black Friday. We leven namelijk al langere tijd in een consumptiemaatschappij waarin het kopen van producten centraal staat. De nadruk ligt op het kopen, en niet op het gebruiken van de producten. Koopjesdagen met hoge kortingen zoals Black Friday versterken dit effect.

Bedrijven produceren in grote hoeveelheden om aan de toenemende vraag van consumenten te voldoen. Niet alles wordt hiervan verkocht, een deel van de producten wordt zelfs vernietigd. Om van de overtollige voorraden af te komen bieden bedrijven acties en hoge kortingen aan. Dat zorgt voor een vicieuze cirkel, omdat consumenten zo toch weer worden verleid om tot aankopen over te gaan die ze niet nodig hebben.

Bovendien moet de actie van dit jaar ook volgend jaar worden herhaald om omzetgroei te kunnen blijven realiseren. Op deze manier gaan consumenten wennen aan (hoge) kortingen. Dat wakkert het overmatig consumeren alleen maar verder aan.

Uit het oogpunt van duurzaamheid is Black Friday rampzalig. Het kopen van spullen met korting is niet erg als we iets ook daadwerkelijk nodig hebben. Bijvoorbeeld wanneer de tv kapot is of de wasmachine toe is aan vervanging. Maar het kopen van spullen omdat deze zo laag geprijsd zijn, zonder echt te gebruiken, heeft een zeer negatief effect op ons milieu. Zo komt circa 70 procent van de stikstofuitstoot van een gemiddeld retailbedrijf door de productie van goederen in haar keten.

Steeds meer retailbedrijven gooien het roer om. Zo zijn de winkels van Dille & Kamille (inclusief webwinkel) dicht op Black Friday. Het voltallige personeel plant op Black Friday boompjes in de natuur. Ook meubelketen IKEA plaatst in de week van Black Friday op billboards marktplaatsadvertenties van mensen die hun IKEA-meubel willen doorverkopen. Het zou goed zijn als meer bedrijven, maar ook de consument, het voorbeeld van Dille & Kamille en IKEA zouden volgen.