De nieuwe ‘Atlas van Herdenken’ maakt herdenken meer inclusief en voor ons allemaal

Wie of wat zou jij willen herdenken? Deze vraag werd onlangs gesteld aan een grote groep Amsterdammers in een verkennend, kwalitatief onderzoek rondom inclusief herdenken. In de ‘Atlas van Herdenken - in gesprek met 82 Amsterdammers’ is het resultaat vastgelegd. Het boek portretteert Amsterdammers van jong tot oud uit alle stadsdelen. Sommigen met landelijke bekendheid of grote waardering van de buurt. Allen met een grote liefde voor de stad. De feestelijke boekpresentatie is op maandag 27 juni vanaf 20:00 uur in de Rode Hoed. De atlas is eind juli gratis verkrijgbaar voor Amsterdammers. 

Inclusiever herdenken

In Amsterdam zijn ieder jaar herdenkingen. Sommige zijn bekend en groot, andere klein en onbekend. En weer veel herdenkingen bestaan helemaal nog niet. De alliantie Wij zijn Amsterdam wil samen herdenken – met iedereen in de stad. Daarom verzamelde ze in opdracht van Gemeente Amsterdam verhalen van Amsterdammers. Het doel van het onderzoek is om het herdenkings- en herinneringslandschap inclusiever te maken, de gelaagde geschiedenis van Amsterdam te tonen en zo te zorgen voor meer empathie.

Erkenning, herkenning en meer empathie

Als antwoord op de vraag ‘Wie of wat zou jij willen herdenken?’ kwamen heel verschillende verhalen, met een duidelijke rode draad. Veel van de geïnterviewde Amsterdammers zagen dat hun ervaringen nog geen onderdeel zijn van onze herdenkingscultuur. Volgens Wij zijn Amsterdam dragen de verschillende verhalen bij aan een completer beeld van de stad en haar inwoners. Geïnterviewden zien herdenken als een gevoel van erkenning: van hen, hun voorouders en de verborgen geschiedenis van mede-Amsterdammers. 

Artistiek Directeur van het Amsterdam Museum, Margriet Schravemaker, vertelt over het project: “Het bespreken van de redenen voor herinneren helpt ons te sympathiseren, om uiteindelijk sympathie in empathie te transformeren. Het helpt onze verbinding met de stad, onze geschiedenis en elkaar te versterken, met inclusievere historische verbindingen en diepere maatschappelijke betrokkenheid als ideaal.” 

De alliantie Wij zijn Amsterdam wordt gevormd door het Amsterdam Museum, Amerpodia, EducatieStudio (Musea Bekennen Kleur), In mijn Buurt (Leren door Ontmoeting) en Studio Durian. 

Van jong tot oud aan het woord

Geportretteerden zijn tussen de 12 tot 84 jaar. Ook Mitchell Esajas (The Black Archives), Devika Partiman (Stem op een Vrouw), Jerry Afriyie (Nederland wordt beter), Sara Shawkat (kookboek auteur), Ellen Brudet (Colored Goodies), Chris Belloni (Stichting Art. 1), Mercedes Zandwijken (Keti Koti Dialoog Tafels) en Maurits de Bruijn (schrijver) komen aan het woord. De diversiteit van hun verhalen toont hoe veelomvattend en persoonlijk herden­ken is. Ook is duidelijk dat er altijd verhalen missen en de herdenkingscultuur zich kan blijven ontwikkelen. 

Boekpresentatie, spoken word en live muziek

Op maandag 27 juni vanaf 20:00 uur presenteert Wij zijn Amsterdam met veel trots de ‘Atlas van Herdenken - in gesprek met 82 Amsterdammers’. Het eerste exemplaar wordt uitgereikt aan kinderburgermeester Angel. De avond gaat, onder leiding van Jennifer Muntslag, verder in op de bevindingen, zodat aanwezigen samen een stukje van de verborgen geschiedenis van de stad en haar inwoners ontdekken. Er is spoken word van Roziena Salihu en live muziek van MEIS (Aysha de Groot). Tickets zijn hier verkrijgbaar. 

Gratis boek voor iedereen

Amsterdammers kunnen vanaf eind juli het boek gratis ophalen op verschillende locaties (zolang de voorraad strekt). Meer informatie volgt via www.wijzijnamsterdam.org en www.instagram.com/wij.zijn.amsterdam.

Verdieping bij maatschappelijke discussie

Het kwalitatieve onderzoek en de resultaten in de ‘Atlas van Herdenken’ sluit aan bij de jarenlange maatschappelijke discussie rondom inclusiever herdenken. Dit jaar zijn er belangrijke stappen gezet en was tijdens de Nationale Dodenherdenking op de Dam voor het eerst expliciet aandacht voor de koloniale oorlog, ofwel de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog. Ook maakten koning Willem-Alexander (in 2020) en premier Rutte (in 2022) eerder excuses.