Oproep voor extreem langlevende families

Leidse onderzoekers roepen mensen op van 75 jaar of ouder uit families die minstens 90 jaar zijn geworden om mee te werken aan een landelijk onderzoek. Doel is het vinden van de sleutel tot een langer en gezonder leven. Om het gemakkelijk te maken, komt een medisch team speciaal hiervoor bij de mensen thuis. 

Hoe gezond we zijn ligt voor een belangrijk deel vast in onze genen, maar omgevingsfactoren tellen ook mee. Sterker nog, die kunnen we zelf in de gaten houden en waar nodig beïnvloeden. Dat is één van de bevindingen van het onderzoek naar langlevenden dat inmiddels 20 jaar loopt in het Leids Universitair Medisch Centrum. Dr. Niels van den Berg en Eline Slagboom, hoogleraar Moleculaire Epidemiologie bij het LUMC, ontdekten eerder dat een lang leven besloten ligt in het DNA van families waarin personen van generatie op generatie extreem oud worden. Maar een lang leven betekent niet altijd gezond oud worden.

Gezondheidsprofiel

Niels van den Berg: “We zagen in onze studie naar langlevende families in Leiden dat hoe meer langlevende voorouders iemand heeft, hoe lager het sterfterisico wordt ten opzichte van leeftijdsgenoten. Des te lager ook wordt het risico op hart-en-vaatziekten, metabole ziekten of het hebben van meer ziekten tegelijk. Ook hebben kinderen uit langlevende families op middelbare leeftijd minder medicatie nodig en beschikken zij over een gunstiger gezondheidsprofiel op middelbare leeftijd. Mensen uit langlevende families krijgen gemiddeld 10 jaar later hun eerste ziekte in vergelijking met generatiegenoten. “

Ziekten voorspellen

Het onderzoek is gericht op de vraag hoe het proces van ziek worden gemeten kan worden, onder het motto ‘beter voorkomen dan genezen’. “Genetisch onderzoek kan het risico op bepaalde ziekten voorspellen, maar het geeft geen informatie of en wanneer dit dan gebeurt”, legt Eline Slagboom uit. “Dit lukt wel met het meten van metabolieten in ons bloed.”  Metabolieten zijn kleine chemische stoffen zoals glucose en vetten die meer informatie geven over wat er gaande is in het lichaam. Ook kunnen effecten van iemands omgeving en leefstijl op deze manier gemeten worden.

Eline Slagboom: “We hebben ontdekt dat je nog heel veel aan je eigen gezondheid kunt verbeteren, ook als je de 65 al bent gepasseerd. Denk aan factoren als voldoende beweging en slaap, goede voeding, minder stress en het onderhouden van een sociaal netwerk.”

Oproep

De onderzoekers hebben nu hun terrein verbreed naar langlevenden in heel Nederland. Niels van den Berg: “Op de website Leidenlangleven.nl staat nu een oproep om mee te doen. Geschikte kandidaten zijn mensen van 75 jaar of ouder die nog een broer of zus hebben die minstens zo oud is en van wie de vader en/of moeder ooit minimaal 90 jaar werden.”

De aanmelding bestaat uit het eenmalig invullen van vragenlijsten en bloedafname bij de mensen thuis. Niels van den Berg hoopt dat ook huisartsen, familieleden en mantelzorgers de oproep door zullen geven: “zo wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan de gezondheid van de hele samenleving. Hoe mooi zou het zijn, wanneer we in staat zijn om ziekten tijdig op te sporen en ouderen langer vitaal te houden.”