'Diversificatie van toeleveringsketen is belangrijker dan ooit'

Dit is een expertquote van Haico Spijkerboer, partner Boer & Croon.

U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen, met vermelding van de naam van de expert en organisatie. Aanleiding: Na de containerschaarste dreigt nu een overschot. In Shanghai stapelen de lege containerboxen zich op - NRC

Op het hoogtepunt van de coronacrisis (en na de kortdurende stremming in het Suezkanaal) kostte het containervervoer van Azië naar Europa tot wel tienmaal zoveel als daarvoor. Als er al containers beschikbaar waren: deze bevonden zich vooral op plekken waar de vraag ernaar het kleinst was. Het waren gouden tijden voor de reders, terwijl het inkopers veel hoofdbrekens bezorgde. Voor zover mogelijk gingen deze laatsten over tot “ near-shoring ” en verplaatsten zij productiefaciliteiten naar onder andere Oost-Europa en Noord-Afrika. De productiekosten stegen, maar de leveringszekerheid was gegarandeerd.

Inmiddels liggen de containerprijzen weer rond het niveau van vóór de pandemie. Inkopers kunnen opnieuw goedkope producten in Azië bestellen en tegen lage prijzen naar Europa laten verschepen. Het lijkt dus aantrekkelijk om de duurdere Europese en Afrikaanse productiefaciliteiten van de hand te doen en terug te keren naar de situatie van voor de pandemie. Ze doen er echter verstandig aan om hun strategie minder op prijsoverwegingen te baseren en de aandacht te verschuiven naar leveringszekerheid. “ Dual sourcing ”, waarbij de alternatieve productiefaciliteiten op een minimale capaciteit blijven doordraaien vermindert te kans op leveringsproblemen en daarmee omzetverlies en ontevreden klanten in de toekomst.

Als het om leren van de geschiedenis gaat, blijken mensen erg kortzichtig te zijn, zeker als ergens kortetermijnwinst valt te behalen. Maar het zou heel onverstandig zijn om geen lering trekken uit deze pandemie. Een volgende verstoring in het containertransport is namelijk in het geheel niet uit te sluiten. De oorlog in Oekraïne en de spanningen in de Straat van Taiwan en de Zuid-Chinese zee kunnen een enorme impact hebben op de wereldwijde scheepvaart. Op veel plekken langs de handelsroute door de Indische Oceaan is de situatie zeer onstabiel. Als er naast Rusland nog een andere belangrijke olieleverancier wegvalt zal lange-afstandtransport tijdelijk onbetaalbaar worden. Ook de kapingen van olietankers door Iran vormen een risico. Tenslotte moeten we ook rekening houden met de reële kans op de uitbraak van een nieuwe pandemie.

Ondertussen zijn de vooruitzichten voor de reders niet rooskleurig. Met de komst van honderden nieuwe schepen dreigt er een enorme overcapaciteit te ontstaan. Hierdoor valt niet uit te sluiten dat de schuldenlast een aantal van hen de nek gaat kosten. Een lichtpuntje is er wel: door de versnelde vlootvernieuwing worden oudere en meer vervuilende schepen eerder uit de vaart gehaald. Het is frappant dat ons milieu uiteindelijk van de coronacrisis heeft geprofiteerd.