De strijd voor gendergelijkheid staat onder druk

Den Haag, 7 maart 2024 - Nederlanders zijn negatief gestemd over gendergelijkheid, zo blijkt uit nieuw onderzoek van Oxfam Novib in aanloop naar de internationale vrouwendag op 8 maart. 46 % van de vrouwen vindt dat er geen gendergelijkheid bestaat en 62 % van de Nederlanders vreest dat genderongelijkheid in de komende vier jaar niet zal afnemen.  Als een van de redenen noemen ze gebrek aan vertrouwen in het emancipatiebeleid van een mogelijk uiterst rechtse regering. Vrouwen willen wel een eerlijke verdeling van de zorgtaken. 66 % zegt nog steeds voor het huishouden te moeten opdraaien.   

Katinka Moonen, genderspecialist Oxfam Novib: “Wereldwijd zien we al langer een stagnatie als het gaat om gendergelijkheid. Volgens de Gender Social Norm Index van het UNDP, het ontwikkelingsprogramma van de VN, vindt 50% van de wereldbevolking dat mannen betere leiders zijn en daarom best meer mogen verdienen”. Nederland staat op de 28ste plek van deze Index, achter landen als Rwanda, Mozambique, Albanië en Costa Rica. Met de huidige snelheid zal het 300 jaar duren voordat vrouwen en mannen wereldwijd gelijke rechten hebben, becijferde de VN.  

Onacceptabel volgens Oxfam Novib. En één van de prioriteiten voor de komden jaren zou het dichten van de gender loonkloof moeten zijn. Lilian Alibux, directeur Engagement Oxfam Novib: “Het is belachelijk dat wij in 2024 in Nederland überhaupt nog met een loonkloof te maken hebben. Weten dat die kloof bestaat is blijkbaar niet voldoende voor organisaties om er iets aan te doen. Dus als je zelf minder verdient voor hetzelfde werk of mannen, als je weet dat jouw vrouwelijke collega minder verdient, blijf niet stil en spreek je uit.”

Uit de enquête van Oxfam Novib blijkt dat 54% van de Nederlandse vrouwen graag wil dat het nieuwe kabinet zich inzet om de loonkloof in Nederland te verkleinen. Van de werkende vrouwen geeft 29% aan dat ze minder betaald krijgen dan hun mannelijke collega’s. Het salarisverschil is nog steeds te groot. Volgens cijfers van het Bureau voor de Statistiek verdient een man voor hetzelfde werk bij de overheid 1.8% meer en in het bedrijfsleven is dat zelfs 6.9%.      

De Hongaarse premier Viktor Orban noemt gender ‘een buitenlandse ideologie die nog erger is dan het communisme’. “Er vindt een verrechtsing plaats waarbij gendergelijkheid door politieke leiders en partijen wordt gepolitiseerd. Dat gebeurt niet alleen in de Oost-Europese lidstaten, maar ook in Zweden, Italië en ook in ons land. Je kunt rustig stellen dat er wereldwijd sprake is van een anti-genderbeweging die mensen angst aanjaagt door te zeggen dat het de familiewaarden aantast en kinderen beschadigt”, stelt Moonen.

De rechten van de LHTBQIA+ gemeenschap nemen in Nederland verder af. Uit het onderzoek van Oxfam Novib blijkt dat onverdraagzaamheid hier groeit. “We kwamen antwoorden tegen als “God schiep Adam en Eva” of “Alles moet tegenwoordig kunnen”. Als je geen LBTQ bent, hoor je er niet meer bij”, vertelt Katinka Moonen. Slechts 38 % van de ondervraagden bevestigt dat de LHTBQIA+ gemeenschap in ons land geen gelijke rechten heeft. Uit het onderzoek blijkt eveneens dat maar 45 % van de Nederlanders vindt dat genderdiversiteit een onderdeel zou moeten zijn van lessen op school.

Ook het recht op abortus staat wereldwijd onder druk. Al vindt 75% van de ondervraagden in het Oxfam Novib onderzoek dat eenieder daarop recht heeft. Toch staat abortus nog steeds in het Nederlandse wetboek van strafrecht en pleit maar een kleine meerderheid (53%) dat abortus eruit gehaald zou moeten worden. 

“De conclusie van ons onderzoek is dat de strijd voor gelijke genderrechten nog lang niet is gestreden. Conservatieve denkbeelden en achterhaalde gendernormen zitten nog diep verankerd in onze maatschappij. Daarom is goede informatie én representatie in onder andere de media, de top van het bedrijfsleven en de politiek essentieel voor meer gelijkheid. Er is absoluut geen tijd om achterover te leunen. Dus doe mee aan onze campagne en SCHREEUW JE UIT!”, aldus Lilian Alibux, directeur Engagement bij Oxfam Novib.