'Positief contact en prebunking: openlijk racisme aanpakken'

Sinds de dodelijke steekpartij in het Engelse Southport laait racistisch geweld in het Verenigd Koninkrijk op. Nepnieuws over de dader van de steekpartij leidde tot hevige rellen op verschillende plekken in het land waarbij asielzoekers, immigranten en de islamitische gemeenschap doelwit zijn. Er is wat te doen tegen dit openlijk en onomwonden racistische gedrag.

De situatie in Engeland verhoogt de urgentie voor gemeenten om serieus aan de slag te gaan met een beleidsmatige aanpak van racisme. Er wordt vaak gedacht dat mensen die openlijk en onomwonden racistisch zijn niet meer te veranderen zijn. Dat blijkt maar deels waar. Kennisplatform Inclusief Samenleven deed onderzoek naar het tegengaan van openlijk racisme.

Angst als motor

Een deel van de mensen die zich openlijk racistisch uitlaten is bang en heeft het idee iets te verliezen wanneer er meer migranten in de samenleving komen. Extreme denkbeelden en desinformatie zijn vaak de bron van deze angst. Het blijven ‘debunken’ van desinformatie is belangrijk maar heeft soms geen effect meer als mensen er al in geloven. Beter dan nog is ‘prebunking’: zorgen dat mensen preventief leren complottheorieën (zoals die over ‘omvolking’) en andere desinformatie te herkennen zodat ze er niet ‘in trappen’.

Positieve aanpak

Een mogelijke aanpak om dit onomwonden racisme tegen te gaan is het organiseren van positieve contacten. Niet onder de mom van vooroordelen verminderen maar bijvoorbeeld onder het mom van ‘samen het buurthuis opknappen’. Inzetten op positieve contacten en echte ontmoeting kunnen vooroordelen verminderen. Ook de media kan een rol spelen. Bijvoorbeeld met programma's waarin men mensen leert kennen die migrant zijn, rolmodellen die een goed voorbeeld geven en het zien van vriendschappen tussen iemand die op henzelf lijkt en iemand die migrant is kunnen een positief effect hebben.