Gezondheid in de buurt: bouwstenen voor inclusieve samenwerking

Bewoners willen steeds vaker zélf een bijdrage leveren aan de gezondheid in hun buurt, dorp of wijk. Bijvoorbeeld met wijkinformatiepunten, dorpsondersteuners, wijkfondsen of buurtwerkkamers. Dit geldt zeker in tijden van corona. Maar hoe zorg je voor samenhang tussen bewonersinitiatieven en het formele zorg- en ondersteuningsapparaat?

In veel wijken in Nederland zijn bewonersinitiatieven, sociaal ondernemers, professionals, gemeenten en zorgverzekeraars al bezig met het organiseren ‘van onderop’. Iedereen vanuit zijn eigen perspectief en allemaal opererend in een versnipperd sociaal domein.

Bewoners- of buurtinitiatieven en het formele zorg- en ondersteuningssysteem vormen echter zelden een samenhangend geheel. De vertrouwde verbinding met (latente) sociale netwerken en de directe leefomgeving van mensen ontbreekt.

De publicatie ‘Sociale basisinfrastructuur: voor vitale en gezonde gemeenschappen’ biedt 21 concrete bouwstenen, 24 praktijkvoorbeelden en de randvoorwaarden om beide werelden te verbinden en te komen tot een inclusief samenwerkingsverband

De bouwstenen helpen professionals én bewoners bij het organiseren van een zogenaamde sociale basisinfrastructuur. Dit is het geheel aan informele en formele diensten, fysieke, ict- of eHealthvoorzieningen, ontmoetingsplekken, verbindingspersonen, netwerken en afspraken in de directe leefomgeving van mensen.

Essentiele bouwstenen zijn:

• Onderzoek wat reële vragen en behoeften van bewoners zijn (denk aan burgerpanels).
• Elkaar ontmoeten voor het zelf oplossen van problemen (zeker ook digitaal).
• Herkenbare en aanspreekbare ondersteuners of wijkplatforms (zoals bewonerscoöperaties).
• Gesprek en open kennisuitwisseling tussen bewoners, gemeente, onderwijs en kennis.

De bijbehorende praktijkvoorbeelden in de regio spreken boekdelen. Van wijkinformatiepunten in Utrecht en een digitaal wijkfonds in Amsterdam tot dorpsondersteuners in Groningen en wijkverbinders in Blokker. Ze laten zien dat de lokale samenwerking een inclusieve uitkomst heeft en bewoners zich herkennen in een uitkomst waarin zij zeggenschap ervaren en bereid zijn actief deel te nemen.

Het boekje (in pdf en fysieke vorm) is gratis beschikbaar via: https://www.allesisgezondheid.nl/knowledgebase/samen-bouwen-aan-een-sociale-basisinfrastructuur/

Initiatiefnemers voor de publicatie ‘Sociale basisinfrastructuur’ zijn Dialoog Gemeenschapskracht, Alles is Gezondheid en GezondNL. Mede mogelijk gemaakt door Nederland Zorgt Voor Elkaar (NLZVE), LSA bewoners, PLYGRND.city, Health~Holland, Samen lukt het zelf en SAMEN030.