'Zingeving zoeken is reactie op zinloosheid in samenleving, maar moet minder individueel'

Bijna driekwart van de Nederlanders zegt enigszins of volledig naar zingeving te streven. Dat is een logische reactie op de vele maatschappelijke problemen die mensen niet of nauwelijks kunnen beïnvloeden. Maar we kijken er nog te individualistisch naar.

Zingeving

De groeiende aandacht voor zingeving is een tegenbeweging voor het gebrek aan grip op de samenleving dat mensen ervaren. We krijgen een overvloed aan informatie over ons heen en het is moeilijk te bepalen wat daarvan waar is. Er zijn minder mensen die moreel leiderschap tonen en daarin als autoriteit erkend worden. En dan zijn er ook nog grote maatschappelijke problemen als klimaatverandering, ongelijkheid en bestaansonzekerheid. Dat leidt tot verwarring. 

In die onzekerheid gaan mensen op zoek naar grip op hun leven. Dat is een basisbehoefte. Oók de mensen die zeggen zingeving niet zo belangrijk te vinden hebben behoefte aan richting, iets om hun bed voor uit te komen. Want als je net je baan bent kwijtgeraakt, ziek bent, schulden hebt en je toekomst onzeker is, zoek je een nieuw perspectief dat houvast biedt. 

Minder individualistisch

Verschillende bevolkingsgroepen vullen zingeving anders in. Bij veel mensen staat vooral de eigen ontplooiing centraal. Dat is het beeld van de influencers op sociale media en de cursussen om jezelf te ontdekken. Maar gelukkig zijn er ook veel mensen die zin vinden in het contact met hun omgeving. Zeker bij ouderen met een migratieachtergrond is het gevoel voor de plaats in de gemeenschap erg belangrijk.

En dat is ook wat niet mag ontbreken bij zingeving: het betekenisvol contact tussen mensen. Zingeving gaat niet alleen over doen wat jij leuk of belangrijk vindt. Wie het gevoel heeft van waarde te zijn voor een ander, helpt daardoor niet alleen die ander, maar ook zichzelf.

Vrijwilligerswerk

Vrijwilligerswerk is bij uitstek de plek waar je invulling geeft aan betekenisvol contact. Door je in een andere omgeving te bevinden krijg je een bredere kijk op de wereld. Dat is in de huidige diverse maatschappij onmisbaar. 

Het is daarom goed dat sommige bedrijven hun werknemers stimuleren om vrijwilligerswerk te doen. Eenmalig, bijvoorbeeld in de vorm van ‘het andere bedrijfsuitje’, of structureel, door zich te verbinden een vrijwilligersorganisatie of goed doel. Ook jongeren krijgen tijdens hun maatschappelijke diensttijd de kans om te ervaren hoe zinvol vrijwilligerswerk is voor henzelf en de ander. Vrijwilligerswerk verdient meer aandacht – voor de maatschappij, de ander en voor je eigen ontwikkeling.