Oratie: Waterpacht als waterrecht

Bouwen op water heeft de toekomst. Daarvan is Pernille van der Plank, hoogleraar Goederenrecht, overtuigd. Juridisch is dit echter veelal nog onontgonnen gebied. Van der Plank onderzoekt op welke manier iemand gerechtigd kan zijn tot een waterperceel. Op vrijdag 26 april 2024 spreekt zij in Heerlen haar oratie uit.

Klassieke rechtsvormen

Wanneer iemand eigenaar is van een drijvend voorwerp, bijvoorbeeld een woonark, betekent dit niet dat dit object ook zomaar in ieder water mag liggen. Om ergens duurzaam ter plaatse te mogen blijven, bijvoorbeeld in openbaar vaarwater, moet men immers wel een recht hebben op dat waterperceel. Maar hoe geef je die gerechtigdheid vorm?

Naar huidig recht worden hiertoe verschillende 'klassieke' rechtsfiguren gebruikt: een publiekrechtelijke vergunning, een huurovereenkomst, een erfpachtrecht of eigendom van het waterperceel. Met wisselend succes. Wanneer men echter op grote(re) schaal op het water gaat bouwen is een eensluidende en transparante rechtsvorm noodzakelijk, waarbij zowel de belangen van de gebruiker als het openbaar belang gewaarborgd wordt.

Tijd voor een koerswijziging

Volgens Van der Plank is het tijd voor een koerswijziging. Zij zal pleiten voor het gebruik van een privaatrechtelijk recht, 'waterpacht', om de gerechtigdheid tot waterpercelen vorm te geven.

Pernille van der Plank spreekt haar oratie met als titel 'Waterpacht als waterrecht, Over de privaatrechtelijke gerechtigdheid tot waterpercelen' uit op vrijdag 26 april 2024 om 13.30 uur bij de Open Universiteit in Heerlen. De oratie is online te volgen via ou.nl/live.

Pernille van der Plank

Prof. mr. P.J. (Pernille) van der Plank is hoogleraar Goederenrecht en duurzaamheid bij de faculteit Rechtswetenschappen. Ze is ook voorzitter van de vakgroep Privaatrecht. Van der Plank is gespecialiseerd in goederenrechtelijke vraagstukken bij de verduurzaming van de gebouwde omgeving en adaptatie aan klimaatveranderingen, met als hoofdthema's: circulair bouwen, de energietransitie en (bouwen op) water.

In 2022 ontving zij, met een multidisciplinair consortium, een NWO-subsidie van 1,5 miljoen euro voor een onderzoek naar het opschalen van private en collectieve wateropslag en in 2023 honoreerde NWO het project Floating Future met 5,3 miljoen euro waarvan Van der Plank mede- initiatiefnemer is. Dit programma onderzoekt vanuit governance, technologisch en ecologisch perspectief hoe Nederland drijvend bouwen op grote(re) schaal mogelijk kan maken en hoe dat kan op een maatschappelijk acceptabele manier.