Politie heeft te maken met dreiging vanuit georganiseerde criminaliteit

'Ongekend. Een onderzoek naar de impact van dreiging vanuit georganiseerde criminaliteit op politiewerk'

Nieuwe publicatie in de reeks Politiewetenschap van het Programma Politie en Wetenschap.

Zowel in de opsporing als op de basisteams van de politie hebben medewerkers te maken met dreiging vanuit georganiseerde criminaliteit. Bijna een kwart van deze medewerkers zegt dit ooit zelf te hebben meegemaakt. Ongeveer 10% van de medewerkers die zelf geen dreiging heeft ervaren, schat de kans (heel) groot in dat dit in de toekomst gaat gebeuren. 

Ondanks deze uitkomst ervaren de meeste politiemedewerkers geen -bewuste- negatieve impact van de dreiging en is de meest genoemde vorm van impact juist toegenomen motivatie. Ervaren dreiging kan echter ook leiden tot verminderd mentaal welzijn en verandering van gedrag. De uitkomsten van het onderzoek benadrukken het belang van extra aandacht voor een veilige werkomgeving vanuit de politieorganisatie. Daarnaast vinden politiemedewerkers het belangrijk dat aangiften van agressie en geweld opgevolgd worden door het Openbaar Ministerie. 

De politie staat in de frontlinie bij het bestrijden van de georganiseerde criminaliteit. Dodelijk geweld en de dreiging vanuit de georganiseerde criminaliteit beperkt zich niet enkel meer tot het criminele milieu. Op basis van een vragenlijst onder medewerkers van de opsporing en GGP (gebiedsgebonden politie) (N=621), interviews (N=41) en expertsessies (N=6) is informatie verzameld over de mate waarin politiemensen dreiging vanuit georganiseerde criminaliteit ervaren, wat de impact hiervan is en wat de politieorganisatie hiervan kan leren. Het veldwerk is uitgevoerd in de periode september 2022 tot en met oktober 2023.

Uit het onderzoek blijkt dat niet alleen rechercheteams op zware onderzoeken met dreiging te maken krijgen, maar dat medewerkers uit de GGP hier tevens risico op lopen. Vooral wijkagenten lopen risico om doelwit te worden, wanneer zij in hun reguliere werkzaamheden in conflict komen met zware criminelen. In de opsporing komt voorgenomen dreiging regelmatig voor. Deze vorm van dreiging komt bijvoorbeeld aan het licht via de tap, PGP-berichten of TCI-informatie en kan gericht zijn op een individu, maar ook op een heel opsporingsteam. Tevens komen uit het onderzoek tal van voorbeelden naar voren, waarbij blijkt dat bij een verdachte persoonlijke informatie over de politiemedewerker bekend is, zoals adressen, kentekens of adressen van scholen waar kinderen van de medewerkers op zitten.

Ongeveer een vijfde van de respondenten die een dreiging heeft meegemaakt, doet hiervan aangifte. Politiemedewerkers die te maken krijgen met dreiging vinden het vooral belangrijk dat de dreiging door de werkgever serieus genomen wordt. Hierbij speelt de directe leidinggevende een cruciale rol. Gebrek aan opvolging door de organisatie of het Openbaar Ministerie kan ernstige negatieve impact hebben op het slachtoffer.