Het Toekomstkabinet organiseert dialoogavond over burgerkracht in de energietransitie

Op 26 juni organiseert het Toekomstkabinet in Vught een publieke dialoogavond over samenwerking in de energietransitie met medewerking van VPRO Tegenlicht. Vught is een goed voorbeeld voor co-creatie van burgers met overheid en bedrijfsleven. Steven de Waal, voorzitter van de Public Space Foundation, zal zijn visie geven op de innovatieve samenwerking die nodig is en een deel van de dialoog modereren.

Energie-industrie kan en moet kleinschaliger

Op veel plaatsen ziet Steven de Waal de aanpak van met name gemeenten en publieke dienstverleners in de energie-industrie nu kantelen. De technocratische benadering in de huidige formele verhoudingen, kantelt naar het inzicht dat burgers en bedrijven niet alleen belanghebbenden zijn, maar zeker ook een actieve bijdrage kunnen en willen leveren. Een deel van de oplossingen is namelijk door technologische innovaties goed toe te passen per huishouden (zonnepanelen, warmtebronnen), per woningcomplex of buurt (batterijen met lokale distributie, zoals elektrische laadpalen en 2way auto accu’s, zonnepaneelparken/-daken) en per bedrijf (duurzame mobiliteit, opslag).

Het kan dus niet alleen kleinschaliger, maar dat moet ook. Die varianten ontlasten ook het overbelaste energienet en honoreren de wens tot duurzaamheid onder burgers en bedrijven. Dit staat nog los van de financiële voordelen voor het overheidsbudget, omdat een deel door particulieren in solidariteit met elkaar of als investering kan worden opgebracht.

Voorbeelden van samenwerking

Die opkomende burgerkracht, maar vooral ook de groeiende bereidheid van overheden en bestaande publieke dienstverleners om daar serieus op in te spelen en mee samen te werken, past bij de missie en deskundigheid van Public Space. Ook tijdens de dialoog in Vught gaat Steven de Waal op zoek naar vormen van serieuze en structurele samenwerking, met daarbij dus ook goede zeggenschap voor die mee-investerende burgers en bedrijven.

Een aanpak waar De Waal al langer voor pleit is de Duitse benadering van mede-eigendom van burgers via energiecoöperaties van windmolens die in hun buurt geplaatst worden. Op het vlak van windenergie loopt Duitsland door die aanpak al jaren voorop in Europa. Een goed voorbeeld van zo’n aanpak in Nederland is het windpark Krammer te Zeeland, dat zich nu afficheert als het grootste burgercollectief van Nederland. Hier betekent burgerparticipatie niet het vage meepraten zonder bevoegdheden over voorgenomen beleid, maar werkelijke participatie in financiering, eigendom en dus ook zeggenschap.

Steven de Waal zag het ook terug in een recente conferentie over de energietransitie in Utrecht, die Public Space mede mogelijk maakte. Daarbij is vooral ingezet op het uitnodigen en laten presenteren van de vele burgerinitiatieven in de stad op dit gebied. Een van die projecten was ‘We Drive Solar’, een buurt- en burgerinitiatief, dat juist inzet op het gebruik van mobiele accu’s in auto’s en laadpalen op zonne-energie voor de wijk Lombok. Inmiddels is uitgerekend dat de hele energievoorziening van deze wijk op dit systeem zou kunnen draaien.