Dr. Steven P.M. de Waal in gesprek over zijn visie op de recente verkiezingsuitslagen in Nederland en de Verenigde Staten, én op de kansen die deze ontwikkelingen bieden voor bestuur en samenleving. In het interview met Ron Lemmens op New Business Radio gaat De Waal, voorzitter van Denktank Public SPACE, in op de noodzaak van nationale ambities, publiek-private samenwerking, de vitaliteit van de civil society en democratische innovatie.
Verkiezingswinst van D66 als signaal voor ambitie
De Waal ziet de winst van D66 als een beloning voor duidelijk leiderschap en nationale ambitie. Volgens hem verlangen kiezers niet naar alleen maar Haagsche braafheid en samenwerking, maar naar het benutten van Nederlandse kracht: ondernemerschap, technische innovatie en daadkracht. Deze lijn sluit aan op het Public SPACE-manifest uit 2007 'Naar een intelligente en verbonden overheid' dat pleitte voor groots denken, publiek-private samenwerking en een overheid die durft te vernieuwen met ambitie, o.a. door Schiphol te verplaatsen naar een eiland voor de kust en doortrekken van de Lelylijn.
Lessen uit de Amerikaanse verkiezingen: omarm openlijk belangrijke waarden en bied hoop door concrete voorstellen
De recente overwinningen van Democraten in de VS, met Mamdani als burgemeester van New York als opvallend voorbeeld, laten volgens De Waal zien dat progressieve bewegingen winnen wanneer zij herkenbare thema’s kiezen zoals kosten van levensonderhoud en ongelijkheid. Zijn ervaring binnen de PvdA leert hem dat linkse partijen in Nederland ook deze koers moeten durven varen.
Het gaat om het bieden van hoop. Negatieve campagnestrategieën werken in de moderne publieke arena averechts: wie voortdurend over tegenstanders spreekt, hoe verontwaardigd ook, maakt hen alleen maar groter en belangrijker.
Kiesdrempeldebat is achterhaald
De Waal noemt het nu weer opduikend debat over een kiesdrempel achterhaald, want al langer politiek onhaalbaar. Public SPACE heeft recent alternatieven aangedragen, die wel met normale meerderheid kunnen worden overgenomen, om het democratisch gehalte van het staatsbestel te versterken.
Twee positieve kansen door de verkiezingsuitslag
De Waal ziet twee grote kansen voor vernieuwing:
1. Economische vitaliteit via publiek-private ecosystemen
Hij verwijst naar recente oproepen om het succesvolle Eindhovense model nationaal toe te passen: nauwe samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven, universiteiten, durfkapitaal en start-ups. Denken in investeringen i.p.v. alleen in kosten. De Waal herkent hierin patronen die hij eerder zag bij bezoeken in zijn wereldwijde lezingentour aan innovatiehubs als Silicon Valley en Helsinki.
2. Een sterke agenda voor actief burgerschap
Partijen als CDA, D66 en PvdA/GL omarmen steeds explicieter het belang van een krachtige civil society en de samenwerking met de overheid. In een gezamenlijk artikel met hoogleraar Theo Schuyt pleitte De Waal recent opnieuw voor het beter benutten van de kracht van vrijwilligers, maatschappelijke organisaties en burgerinitiatieven.
Conclusie: op naar een intelligente en verbonden overheid
De Waal sluit af met een oproep aan de politiek: maak werk van een intelligente en verbonden overheid die samen optrekt met positieve private en maatschappelijke krachten. "Met de uitslag van deze verkiezingen is daar veel kans op" aldus De Waal “dus aan de slag in de formatie.”