Experiment rond diversiteit in mbo: een spannende ontmoeting

Een 24-uurs ontmoeting tussen mbo-studenten en -docenten uit Rotterdam en Urk gaf naast inspiratie ook gezonde spanning. Onbewuste en bewuste stereotypen werden op de proef gesteld en gaven nieuwe inzichten over de ander en jezelf. Het is één van de conclusies uit de publicatie van ECBO, na de opdracht van minister van Engelshoven (OCW) om meer onderwijsaandacht te besteden aan diversiteit in het mbo. Samen met ROC Friese Poort, Zadkine en het practoraat Verschillen Waarderen experimenteerden de onderzoekers met werkvormen die worden gelanceerd in de campagneweek voor een Inclusief mbo (op initiatief van Stichting School & Veiligheid).

Inspiratie en gezonde spanning

Niet eindeloos discussiëren over elkaars tegenstellingen, maar elkaars verschillen ontdekken en leren waarderen door te doen en ervaren. Van dialoog naar diapraxis, dat was de insteek van de 24-uurs ontmoeting tussen studenten van ROC Friese Poort en Zadkine. Najat Ahmadi (Zadkine): “Het vooruitzicht om 24 uur met onbekenden uit een hele andere regio te zijn gaf gezonde spanning: hebben we wel dezelfde voorkeuren qua eten en omgang? Daar werden onze eerste vooroordelen al zichtbaar! Maar toen we een gezamenlijke opdracht kregen, was ons doel het enige dat telde en gingen onze verschillen naar de achtergrond.” Koen Vos (ROC Friese Poort) vult aan: “Door verschil kun je elkaar versterken, maar het is ook best spannend om te kijken hoe ik me verhoud tot de ander en de wereld. De werkvormen hielpen om te werken met verschillen: bij het uitvoeren van een gezamenlijke challenge (wie neemt initiatief?), het maken van woonkamerafspraken (schoenen aan of uit?) en het invullen van complimentenposters (waarderen we assertiviteit?).”

De samenleving als huis dat we samen bouwen

Inspiratiebron voor de 24-uurs was de metafoor van de Britse filosoof en rabbijn Jonathan Sacks, die de samenleving schetst als een groot landhuis met verschillende privévertrekken en een gezamenlijke woonkamer. Inderdaad bleken de studenten erg bereid om uit de wachtkamer van de samenleving te stappen en met ‘anderen’ de ontmoeting en de verantwoordelijkheid aan te gaan in ‘de gezamenlijke’ woonkamer. Zo kwam de groep letterlijk samen in één groot huis, waarin samen geleefd en gewerkt werd. Dat betekende ook afspraken maken hoe we met elkaar omgaan. En verkennen hoe we ruimte maken voor elkaars waarden, vanuit een aantal vaste normen. Dat zag ook Birgit Pfeifer (practor Verschillen Waarderen): “Ook in de samenleving zijn verschillen. Het mag best een beetje schuren, als we maar nieuwsgierig naar elkaar kunnen zijn.” Deze ontwerpprincipes en verschillende werkvormen zijn uitgewerkt in de publicatie.

De uitdagingen in het mbo

Scholen staan ook tijdens de coronacrisis voor dezelfde uitdaging: hoe leren we elkaars verschillen waarderen en in diversiteit samen te leven? De publicatie biedt handvatten aan mbo-docenten en andere onderwijsprofessionals om aan de slag te gaan met Diversiteit en Inclusie. En zo gaan ook ROC Friese Poort en Zadkine verder: “We gunnen alle studenten zo’n 24-uurs. Na de zomer zijn dergelijke experimenten uitermate geschikt om de actuele bubbel waar mensen een jaar in zaten, te kunnen verlaten.”