'Zaak rechters tegen staat loopt vooruit op nieuwe EU-richtlijn loontransparantie'

Twee rechters stellen de Nederlandse staat aansprakelijk voor ongelijke beloning van mannelijke en vrouwelijke rechters en officieren van justitie. De zaak laat zien dat het belangrijk is dat werkgevers zich goed voorbereiden op de EU-richtlijn over loontransparantie. Deze richtlijn verplicht gelijke beloning voor gelijk werk (of werk van gelijke waarde) en introduceert strenge maatregelingen om de genderloonkloof te dichten. Organisaties moeten een eventuele loonkloof in hun bedrijf snel aanpakken, want de richtlijn vermeldt expliciet dat er géén bovengrens is voor compensatieclaims; de financiële gevolgen kunnen dus behoorlijk zijn.

De claim van deze twee rechters komt niet uit het niets. Eerlijk belonen wordt steeds belangrijker, blijkt uit het Global Talent Trends-onderzoek (2024) van Mercer. Deze trend is onderdeel van een breder maatschappelijk sentiment en het Europees Parlement heeft er zelfs richtlijnen op gemaakt: de EU-richtlijn over loontransparantie. De nieuwe richtlijn moet zorgen voor meer openheid en transparantie over beloningsbeleid en beloningsniveaus om ervoor te zorgen dat mannen en vrouwen die hetzelfde werk doen, ook hetzelfde verdienen.

Werkgevers met ten minste 100 werknemers moeten straks rapporteren over beloningsverschillen tussen mannen en vrouwen. Zij moeten een salarisverschil van meer dan 5 procent verhelpen, tenzij de verklaring ligt in genderneutrale factoren. Ook mag een werkgever sollicitanten straks niet meer vragen naar hun huidige salaris. Het gevolg: salarisonderhandelingen zijn gebaseerd op kwalificaties en verantwoordelijkheden die gerelateerd zijn aan de functie. Het inschalen van officieren van justitie of rechters op basis van het laatstverdiende loon lijkt hiermee, zoals deze rechters ook aanhalen, in tegenspraak te zijn.  

De tijd begint te dringen: uiterlijk op 7 juni 2026 moeten de richtlijnen in alle Europese lidstaten zijn opgenomen in de wet. Organisaties die zich straks niet aan de wet houden, lopen het risico op compensatieclaims. En zoals gezegd: er is dus geen bovengrens. Kijk bijvoorbeeld naar Engeland: hier lopen ze wettelijk gezien een stap voor op Europa. Onlangs kwam de gemeenteraad van Birmingham in grote financiële problemen door schadeclaims als gevolg van loondiscriminatie.