Vernieuwde uitgave Arbeid & Gezondheid 2024 vertelt alles over gezondheid op het werk

“Ga niet moeilijk doen als het makkelijk kan”

Werken is goed voor de gezondheid – maar niet alle werk is gezond. Met deze wijze woorden opent het geheel vernieuwde handboek Arbeid & Gezondheid. Vijf jaar na de verschijning van de oorspronkelijke uitgave koos de nieuwe redactie van Wim van Alphen, Marjan Heesterbeek, Kees Peereboom en Remco Visser voor een andere, meer praktische opzet en aanpak. Het handboek biedt daardoor ruim 450 pagina’s aan heldere handvatten voor iedereen die zich wil inspannen voor veilige, gezonde en plezierige werkplek. De kernboodschap: houd het simpel.

Het is algemeen bekend dat de werkende mens een betere gezondheid heeft dan iemand zonder baan. Werken is gezond, zo zou je kunnen concluderen, maar die conclusie ontneemt het zicht op de vierduizend mensen die elk jaar overlijden door ongezonde werkomstandigheden. Daar blijft het niet bij: ondermaatse arbeidsomstandigheden leiden ook tot ziekte en al dan niet blijvende arbeidsongeschiktheid. Ongeveer de helft van het totale verzuim in Nederland is werkgerelateerd. De werkplek gezond en veilig houden verdient daarom alle aandacht. Het voorkomt menselijk leed en levert een wezenlijke bijdrage aan onze arbeidsproductiviteit.

Precies om die reden was het nodig om een praktisch naslagwerk te creëren dat alle kennis over arbeid en gezondheid samenbrengt, zo vonden Wim van Alphen, Marjan Heesterbeek, Kees Peereboom en Remco Visser. Zij vormen samen de redactie van de vernieuwde uitgave van Arbeid & Gezondheid, het handboek dat eerder in 2019 het licht zag. Een actueel en praktisch boek over arbeidshygiëne was nodig, zo vinden de auteurs. Dat vulden zij aan met voorbeelden uit de praktijk, nieuwe ontwikkelingen en valkuilen. Moderne risico’s op het werk worden immers steeds complexer en nieuwe gevaren dienen zich voortdurend aan.

“In de eerdere versie waren sommige hoofdstukken nogal academisch”, zo vertelt co-auteur Wim van Alphen.  “Daarom wilden we graag meer praktische instrumenten aanreiken.” Mede-auteur Marjan Heesterbeek noemt de nieuwste uitgave dan ook een spoorboekje: “Je kunt onderwerpen makkelijk opzoeken. Het boek begint met simpele oplossingen.” Ook de vele praktijkcasussen maken het boek toegankelijker, vindt Remco Visser. “Het is meer geïntegreerd”, stelt Kees Peereboom. “Niet alleen de inhoud is praktischer; de opzet van het boek is dat ook.”

Die nieuwe risico’s, inzichten en gevaren maken het werk van de arboprofessionals er niet makkelijker op. Risico zijn niet altijd even eenvoudig te meten en dat maakt een heldere advisering soms lastig. Daarom heeft Arbeid en Gezondheid 2024 een duidelijke boodschap: houd het simpel. Van Alphen: “Ga niet moeilijk doen als het makkelijk kan. Dat is de basisboodschap. Dat maakt het handboek toegankelijk voor zowel preventiemedewerkers als gecertificeerde arbeidsdeskundigen.”

Dat motto ‘keep it simple’ is ook terug te zien in de aanvalsaanpak van het boek: basic characterization. Bij basic characterization worden de arbeidsbelastende factoren globaal beoordeeld in wat ook wel een ‘schouw’ wordt genoemd. Daaruit kunnen drie conclusies volgen. De situatie is in orde en nader onderzoek en metingen zijn niet nodig. De situatie is niet goed, maar de oorzaken zijn bekend. Pas als de eerste beoordeling geen goed beeld oplevert van de grootte van de blootstelling of oorzaken, zijn metingen en verdiepend onderzoek nodig.

Die aanpak bespaart kostbare tijd, zegt Peereboom: “Externe adviseurs verliezen zich vaak in details en missen het grotere plaatje. Ze beginnen met metingen, maar die garanderen lang niet altijd een goed advies. Mensen stoppen tijd in de verkeerde dingen. Je kunt in het begin vaak al grote stappen maken.”

Toch blijft meten nodig, maar een goede meting uitvoeren valt niet mee. Visser: “We zeggen niet: je mag niet meten, maar ga op het juiste moment meten. Bovendien werken mensen veelal in situaties die je niet zomaar op één hoop kunt gooien. Daarom waarschuwen we ervoor dat je bij metingen in een ingewikkeld doolhof kunt terechtkomen. Metingen vragen om een goede voorbereiding. In het handboek maken we duidelijk waar je zoal rekening mee moet houden.”

Arbeid & Gezondheid 2024 is bedoeld voor iedereen die de werkvloer gezonder en veiliger wil maken: van preventiemedewerkers, bedrijfsartsen, arbeidshygiënisten en veiligheidsdeskundigen tot arbeids- en organisatiedeskundigen, managers en werknemers in brede zin.

Algemene informatie:

• Titel: Arbeid en gezondheid 2024, Handboek over het beheersen van gezondheidsrisico’s op het werk
• Onder redactie van: Dr. W. (Wim) J.T. van Alphen, Drs. M. (Marjan) T.C. Heesterbeek, Drs. K. (Kees) J. Peereboom MSc, Drs. R. (Remco) Visser
• ISBN 978-94-6215-855-9, NUR 807
• Uitgever: B + B Vakmedianet Groep B.V. / VMN Media
• Bestellen via vakmedianetshop.nl of de erkende boekhandel