'Snijden in het ambtenarenapparaat: begin met aanpak complexiteit wet- en regelgeving'

In het hoofdlijnenakkoord van de vier formerende partijen staat dat men de Rijksoverheid wil laten inkrimpen met 22%. Dat lijkt op het eerste gezicht erg ambitieus. Het komt niet vaak voor dat je bijna een kwart uit een organisatie kunt snijden, zonder iets te veranderen aan de inhoudelijke missie. Maar op zich is er niets op tegen om zo nu en dan het uitdijende ambtenarenapparaat tegen het licht te houden.

Symptoom van dieper liggend probleem

Het is alleen wel de vraag of het een realistisch plan is, aangezien een groot deel van de uitvoerende kant, dus de directe dienstverlening aan de burger, wordt uitgesloten van deze operatie. Wat overblijft zijn de beleidsambtenaren, en dat zijn er verhoudingsgewijs niet zo veel. Daarnaast berust het voornemen van het toekomstige kabinet op een denkfout. Het vermeende overschot aan mensen dat werkt voor de overheid is een symptoom, en niet het probleem. Men zou daarom eerst de ambitie moeten hebben om wet- en regelgeving te versimpelen. Dat kun je gemakkelijk met minder mensen doen. Maar als vastgehouden wordt aan de huidige complexiteit, loop je vast.

Moderne competenties

Ook is het zinvol om te kijken of de mensen aan de uitvoerende kant wel de juiste competenties hebben. De uitdagingen rond de digitaliseringsagenda vragen om ambtenaren met een andere skillset dan pakweg twintig jaar geleden. Ook daarom is het moeilijk te begrijpen dat men juist de uitvoering met rust wil laten.

Ambitie

Met de ambitie om het ambtenarenapparaat af te slanken is niets mis. Als daarbij de juiste keuzes worden gemaakt, zal wellicht blijken dat de overheid met minder mensen af kan en tegelijkertijd beter presteert. Maar bij een ondoordachte reorganisatie is de burger niet gebaat.