'Richtlijn voor toeslag op wegwerpbekers is een risico'

Dit is een expertquote van Carmen Cosijn, Adviseur duurzaam ondernemen, Stichting Stimular.

U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen, met vermelding van de naam van de expert en organisatie. Aanleiding: Verbod op gratis plastic verpakkingen voor 'to go'-producten gaat in | ANP

Per 1 juli moeten klanten gaan betalen voor ‘to go’ plastic wegwerpverpakkingen. Het advies: 25 cent voor bekers, 50 cent voor maaltijdverpakkingen en 5 cent voor portieverpakkingen. Dit is echter een advies, geen vaste minimale prijs. Dat is een risico.

Verbod op gratis verstrekken

De regels zijn als volgt. Per 1 juli mogen de plastic wegwerpbekers en -bakjes niet meer gratis worden verstrekt. Klanten moeten een toeslag betalen voor deze verpakking die apart terugkomt op de kassabon. Daarnaast moeten de afhaalgelegenheden een herbruikbaar alternatief aanbieden en/of bring your own faciliteren. De extra prijs voor wegwerp moet ervoor zorgen dat er een verschuiving ontstaat naar herbruikbaar.

Vergelijkbaar met richtlijn voor prijs plastic tasjes

De aanpak is vergelijkbaar met de aanpak van de plastic tasjes in 2016. Ook toen kwam het Rijk met een richtlijn en geen vaste meerprijs. Het advies was 25 cent voor een simpel tasje. In 2018 gingen deze hemd- en lustasjes voor respectievelijk 9 en 15 cent over de toonbank: flink lager dan geadviseerd. Desondanks logen de resultaten er niet om: 80 procent minder verkoop en 60 procent minder draagtassen in het zwerfafval.

“Wilt u er een bekertje bij?”

Er is alleen één groot verschil. Voor het plastic tasje krijg je bij de kassa de vraag ‘of je er een tasje bij wilt’ van zeg 15 eurocent. De vraag “Wilt u er een beker bij” is vrij onlogisch bij een koffiebestelling. Het zou dus niet alleen verplicht moeten zijn om een herbruikbaar alternatief aan te bieden, maar ook om ernaar te vragen bij de uitgifte: “Wilt u een wegwerpbekertje of liever herbruikbaar?”

Stiekem voor 1 cent op de kassabon

We lopen met de huidige aanpak daarom het risico dat de wegwerpbekertjes stilzwijgend voor 1 cent extra op de kassabon terechtkomen. Volgens onderzoek heeft een meerprijs lager dan 14 cent voor een bekertje echter geen effect. Om de verschuiving naar herbruikbaar daadwerkelijk te realiseren is het dus van belang de verpakkingen niet te ver onder de adviesprijs te verkopen én klanten hier actief op te wijzen.

Het doel: 40 procent minder plastic bakjes en bekers

In 2024 worden de eerste resultaten van het beleid geëvalueerd. Dit zal onder andere uitwijzen of de keuze voor een adviesprijs net als bij de tasjes het gewenste resultaat heeft geleverd. In 2026 moet het gebruik van plastic wegwerpbekers en -bakjes met 40 procent zijn verminderd ten opzichte van 2022.