'Leiders die hun mensen aanmoedigen assertief te zijn, verzwakken zichzelf en organisatie'

Veel organisaties moedigen hun medewerkers aan om zich uit te spreken over onderwerpen die hen dwars zitten en kritisch te zijn naar hun leidinggevenden. Maar als medewerkers over van alles en nog wat hun mening gaan geven, leidt dat in praktijk vaak tot zwakkere in plaats van sterkere organisaties. 

Mondige werknemers zijn goed voor de organisatie, is het idee. Het is goed als mensen voor zichzelf opkomen, ook ongevraagd hun mening durven geven en van hun hart geen moordkuil maken. Dat past binnen een niet-hiërarchische cultuur.

Maar het effect is dikwijls dat de leidinggevende buiten spel komt te staan. Omdat medewerkers over allerlei onderwerpen iets gaan roepen, ook buiten hun eigen expertise, rol en functie. Ook gaan ze bijvoorbeeld zelf bepalen welke klus ze wel of niet doen, wanneer ze een bepaald project opleveren of weigeren ze werk omdat ze tegen een bepaald plan zijn.

Hun op papier nuttige assertiviteit is dan in praktijk vooral een dikke middelvinger naar de leidinggevende en dat zorgt voor een verstoorde werkrelatie en een zwakke organisatie. 

In gezonde organisaties is het normaal dat de leidinggevende besluit en opdrachten geeft en medewerkers daarin volgen. Uiteraard is er ruimte voor kritiek, een afwijkende mening tijdens een vergadering, of een felle discussie. Maar de medewerkers snappen ook dat ze zich uiteindelijk moeten voegen naar het besluit van de leidinggevende. 

Sterke organisaties zijn heel duidelijk over waar de grenzen van ieders rol liggen. Daardoor kan iedereen juist heel effectief kritisch zijn binnen de eigen rol. Dan functioneert een organisatie het meest krachtig en blijven de werkverhoudingen vitaal. 

Het is goed dat in het geval van de twee Rotterdamse gemeente ambtenaren, die als taak hadden vastgoedtransacties te controleren, kritisch wordt gekeken wat er precies speelde en waar het is fout gelopen.