Geslachtscellen uit het lab kunnen grote invloed krijgen op voortplanting 

Het toenemende onderzoek naar kunstmatig ontwikkelde eicellen en zaadcellen roept belangrijke ethische en maatschappelijke vragen op, bijvoorbeeld over heel nieuwe vormen van voortplanting. Er moet een brede dialoog komen over hoe de samenleving hiermee wil omgaan. Dat stelt het Rathenau Instituut vandaag in het rapport Zaadjes voor een maatschappelijk debat. 

Steeds meer wetenschappers onderzoeken of het mogelijk is om in het lab eicellen en zaadcellen te maken uit andere lichaamscellen, zoals huidcellen. Deze zogeheten in vitrogametogenese (IVG) is nog in ontwikkeling, maar kan mogelijk grote impact krijgen op de samenleving. Het onderzoek kan nieuwe kennis opleveren over genetische aandoeningen en onvruchtbaarheid, en in de toekomst mogelijk leiden tot radicaal nieuwe manieren om menselijk leven te ontwikkelen. Want in theorie kunnen uit kunstmatig ontwikkelde geslachtscellen embryo’s ontstaan, waaruit kinderen geboren worden.

Op basis van literatuuronderzoek en interviews met wetenschappers heeft het Rathenau Instituut in kaart gebracht welke maatschappelijke kwesties spelen rond het onderzoek naar kunstmatig ontwikkelde geslachtscellen. Het gaat onder meer over risico’s voor toekomstige kinderen. Ook spelen er fundamentele vragen over hoe de samenleving wil omgaan met beginnend menselijk leven. 

Het politieke gesprek hierover is actueel, want op dit moment bereidt het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport wijzigingen voor in de Embryowet. Die wijzigingen kunnen invloed hebben op wat wel en niet mag in onderzoek naar embryo’s.

‘Het gesprek over onderzoek naar kunstmatig ontwikkelde geslachtscellen wordt nu vooral gevoerd door beleidsmakers en mensen die werken aan deze biotechnologie’, zegt Michelle Habets, onderzoeker bij het Rathenau Instituut. ‘Het is belangrijk dat ook mensen met heel andere perspectieven, ervaringen en belangen worden gehoord, zodat hun inbreng wordt meegewogen bij politieke besluiten rond deze opkomende biotechnologie. Want die raakt ons uiteindelijk allemaal.’